Hükümet yabancıların çalışma izni değerlendirme kriterlerini güncellerken, bazı yenilikler de getirdi. Yüksek düzeyde satış yapan iş yerlerinde 5 yabancıya kadar istihdam kriteri muafiyeti sağlayan hükümet, hasta ve yaşlı bakım ücretinin “sponsor akrabalar” tarafından ödenmesinde bildirim zorunluluğu getirdi.
Yabancıların çalışma izni değerlendirme kriterlerine yönelik getirilen yeniliklere ilişkin 10 soru ve 10 yanıt şöyle:
5 YABANCIYA KADAR İSTİHDAM KRİTERİ MUAFİYETİ
Sabah Gazetesi’nden Önder Yılmaz’ın haberine göre Yüksek düzeyde satış yapan iş yerlerine 5 yabancıya kadar istihdam kriteri muafiyeti sağlandı. Son yıl net satış tutarı 50 milyon Türk Lirası veya daha fazla olan iş yerlerinde istihdam edilecek beş yabancıya kadar çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde istihdam kriteri (iş yerinde her bir yabancı için 5 Türk vatandaşının istihdam edilmesi şartı) aranmayacak.
NİTELİKLİ YABANCI YATIRIMCILAR İÇİN KRİTER NE OLACAK?
Nitelikli yabancı yatırımcılar için yapılacak çalışma izni başvurularında istihdam kriteri muafiyeti sağlanacak. 100 bin dolar ve üzerinde sermaye payı olan yabancı ortak adına yapılacak çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde istihdam kriteri ve sermaye ortaklık payı koşulu aranmayacak.
BİLİŞİM UZMANLARINA MUAFİYET OLACAK MI?
Bilişim alanında uzmanlık gerektiren işlerde çalışacak yabancılar için istihdam ve mali yeterlilik kriterlerinden muaf olacak. Bilişim sektörü dışında faaliyet gösteren iş yerlerinde, bilişim alanında uzmanlık gerektiren işlerde çalışacak 2 (iki) yabancıya kadar çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde istihdam ve mali yeterlilik kriterleri aranmayacak.
AR-GE VE TASARIM PERSONELİNDE YETERLİLİK ARANACAK MI?
Ar-Ge, yenilik ve tasarım personeli olarak çalışacak yabancılar için istihdam ve mali yeterlilik kriterlerinden muafiyet sağlanacak. Teknoloji geliştirme bölgeleri bünyesinde çalışacak yabancılar adına yapılacak çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde istihdam ve mali yeterlilik kriterleri aranmayacak.
ESNEKLİK SAĞLAYACAK BİR MEKANİZMA KURULDU
Nitelikli yatırımcı ve nitelikli iş gücü için istihdam, mali yeterlilik ve ücret kriterleri bakımından esneklik sağlayacak bir mekanizma kuruldu. Bu kapsamda yapılan çalışma izni başvurularında istihdam, mali yeterlilik ve ücret kriterleri kısmen veya tamamen aranmayabilecek.
TURİZM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞACAK YABANCILARA AYRICALIK OLACAK MI?
Turizm sektöründe uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde, sağlık turizmi alanında veya turizm işletmelerinde sözleşme ile faaliyet gösteren işletmelerde çalışacak yabancılar için istihdam ve mali yeterlilik kriterleri bakımından kolaylıklar sağlanacak. Çalışma izni başvurularında en az 10 Türk vatandaşı çalıştırılması halinde ayrıca istihdam kriteri aranmayacak. Ayrıca turizm sektöründe faaliyette bulunan turizm işletmesi belgesi sahibi turizm işletmeleri bünyesinde sözleşme ile faaliyet gösteren işletmelerde çalışacak yabancılar adına yapılan çalışma izni başvurularının, değerlendirilmesinde en fazla iki yabancı için istihdam ve mali yeterlilik kriterleri aranmayacak. Sağlık turizmi alanında faaliyet gösteren ve yetkilendirilmiş aracı kuruluşlarda çalışacak yabancılar adına yurt içinden yapılan çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde en fazla beş yabancı için istihdam ve mali yeterlilik kriterleri aranmayacak.
O YABANCILARA ÖDEME NASIL YAPILACAK?
Ev hizmetlerinde; çocuk, engelli veya yaşlı bakımı ile hasta refakati işlerinde çalıştırılacak yabancılar bakımından, bakımı yapılacak veya refakat edilecek kişinin yabancı istidamı için yeterli gelire sahip olmaması halinde bu kişinin ikinci derece dahil kan veya kayın hısımı yakınları; bunların da bulunmaması halinde bakıma destek olmak isteyen aile bağı bulunan diğer kişiler bakım/refakat hizmetlerine finansal destek (sponsor olması) sağlayabilecek.
TÜRKİYE’DE YASAL OLARAK KALAN YABANCILARIN AVANTAJI NE OLACAK?
Kayıtlı istihdamın teşviki amacıyla, Türkiye’de yasal olarak kalmış yabancılara istihdam ve mali yeterlilik kriterleri bakımından kolaylıklar sağlanmış, yapılan düzenleme ile bilanço usulüne tabi iş yerleri dışında kalan iş yerleri de kapsama alındı. Bu avantaj işletmeler için en fazla üç yabancı ile sınırlı olacak. İş yerinde çalışan yabancıların sayısı aynı iş yerinde çalışan Türk vatandaşı sayısından fazla olmayacak.
KİMLER MUAF OLACAK?
Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olanlar,
En az üç yıl Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayanlar,
İnsani sebeplerle ikamet izni verilmiş olan yabancılar ile mağdur destek programından yararlananılar,
Uzun dönem ikamet izni verilenler,
Çalışma izni veya (öğrenci ikameti hariç) ikamet izni ile en az 8 yıl Türkiye’de yasal olarak bulunanlar,
İçişleri veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilenler,
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları.
NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Yabancıların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yaptığı çalışma izni başvurularında, iş gücü piyasasının ihtiyaçları, ülkenin kalkınması ve küresel rekabette geri kalmaması esasını dikkate alacak. Güncellenen kriterler “mali yeterlilik kriteri” kapsamında “ödenmemiş sermaye”, “net satışlar” ve “şirket ortağı sermaye tutarları”na ilişkin düzenlemeler 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek.