2024 yılının ilk dokuz ayına ait verilerde, Türkiye, TÜBİTAK BiGG Fonu’nun etkisiyle tohum aşaması yatırımlarında Avrupa’da birinci sırada yer aldı. Bu dönemde Türkiye’de toplam 247 tohum yatırımı gerçekleşti ve bunların 228’i TÜBİTAK BiGG Fonu tarafından sağlandı
Türkiye girişim ekosistemi ilk 9 aylık verileri açıklandı. Startups.watch verilerine göre Türkiye TÜBİTAK BİGG Fonu etkisiyle tohum aşamada en çok yatırım anlaşması yapılan ülke oldu. TÜBİTAK BiGG Fonu, 2024’ün ilk 9 ayında yapılan 247 tohum aşama yatırımın 228’ine imza atarak Türkiye’nin bu alanda Avrupa’da birinci sıraya yükselmesini sağladı. Rakamlar Türkiye’nin özellikle erken aşama girişimlere yönelik ciddi bir destek sağladığını ve girişimcilik ekosistemini büyütme niyetini net bir şekilde ortaya koyuyor. 2024’ün ilk dokuz ayında 388 anlaşma ile toplam 709 milyon dolar yatırım yapıldı. Bu yatırımların yüzde 81’i 20 milyon dolar veya üzeri yatırım alan 9 girişime gitti. TÜBİTAK BiGG Fonu’nun etkisiyle Türkiye, Avrupa’da en fazla tohum yatırım yapan ülke konumuna yükseldi.
SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİK ARTTI
388 yatırımdan 55’ine kurumsal veya CVC (Kurumsal Girişim Sermayesi) yatırımcılar katıldı. Türkiye’de CVC sayısı 89’a ulaşmış durumda, bu da kurumsal yatırımcıların ekosisteme ilgisinin arttığını gösteriyor. Finans teknolojisi, oyun, biyoteknoloji, yapay zeka, sağlık teknolojileri gibi farklı dikeylerde büyüme dikkat çekiyor. Bu alanlarda alınan yatırımlar, Türkiye’nin teknolojik inovasyona ne kadar açık olduğunu gösteriyor. Türkiye girişim ekosistemi 2024’ün ilk dokuz ayında güçlü bir performans sergilemiş durumda. Özellikle Fintech ve oyun sektörlerinde önemli yatırımların yapıldığı görülüyor. TÜBİTAK BiGG Fonu, Türkiye’nin Avrupa’da tohum yatırımlarında lider olmasına katkı sağlarken, kurumsal yatırımcıların ve CVC’lerin ekosisteme artan katılımı da dikkat çekiyor. Türkiye’nin yatırım çeşitliliği ve potansiyel yeni teknolojilere olan ilgisi, ekosistemin gelecekteki büyüme alanlarını da işaret ediyor.
FİNTEK YATIRIMLARINDA REKOR
2024’te finans teknolojisi (Fintek) sektörü tüm zamanların en yüksek yatırım miktarına ulaşarak büyük bir sıçrama yaptı. Colendi, Dgpays, Midas ve Sipay gibi girişimlerin aldığı büyük yatırımlar, sektöre olan güveni artırdı. Finans teknolojisi girişimleri, dünya çapında 28.5 milyar dolar yatırım aldı ve Türkiye bu yatırım diliminde yalnızca yüzde 0.6 pay sahibi oldu. Yani rekorlar küresel ölçeğe göre yetersiz kaldı.
3 ÖNEMLİ DEĞİŞİM: KADIN, SAĞLIK VE YAPAY ZEKA
TÜBİTAK BİGG Fonu’nun 3 önemli etkisi var. Özellikle kadın girişimlere, yapay zeka ve biyoteknoloji dikeyinde sağlanan yatırım miktarı artışında TÜBİTAK BiGG Fonu’nun etkisi hissedildi. TÜBİTAK BiGG Fonu’nun biyoteknoloji ve sağlık teknolojilerine yaptığı yatırımlar bu alanları öne çıkardı. Bu fon, özellikle elektronik, biyoteknoloji ve sağlık teknolojilerine öncelik vererek Türkiye’de bu alanların gelişimini destekledi. 2024 yılında yapılan 388 yatırımın 111’i kadın girişimciler tarafından kurulan girişimlere yapıldı. Bu da son beş yılın en yüksek oranı olan yüzde 29’a ulaşıldığını gösteriyor.
Bu, ekosistemde cinsiyet çeşitliliğinin artmasına önemli katkı sağlıyor. 2024’te yapay zeka girişimlerine yapılan yatırım miktarı 14 milyon dolar olarak kaydedildi. TÜBİTAK BiGG Fonu bu alanda en fazla yatırım yapan fon olarak öne çıkıyor. Yapay zeka, Türkiye’de tohum aşama ve seed aşamasında büyümeye devam ediyor.
YATIRIM ADEDİ ARTIYOR, MİKTAR DÜŞÜK KALIYOR
TÜBİTAK BiGG Fonu, 2024 yılında Türkiye girişim ekosisteminin büyümesinde temel bir rol oynuyor. Özellikle tohum aşama aşamasındaki girişimlere sağladığı destekler, biyoteknoloji, sağlık teknolojileri, yapay zeka ve elektronik gibi stratejik sektörlerdeki ilerlemeyi hızlandırıyor. Bunun yanında, kadın girişimcilerin desteklenmesi ve ekosistemin çeşitlendirilmesi açısından da önemli katkılar sunuyor.
TÜBİTAK BiGG Fonu’nun öncülüğünde Türkiye, Avrupa’da lider pozisyonunu güçlendirirken, küresel rekabet gücünü artırmaya devam ediyor. Girişim ekosisteminde adet olarak rekorlar kırıldığını ve yılın ilk 9 ayında tohum aşamasında yatırım adedi fazla olmasına rağmen yatırım miktarının düşük olduğuna dikkat çeken Startups.Watch kurucusu Serkan Ünsal, girişim ekosistemi rakamlarıyla ilgili şunları söyledi: “Yabancı yatırımcıların girişim ekosistemine yatırımları düştü. TÜBİTAK BİGG Fonu dışında yatırım fonları bu dönemde sessiz kaldı. Melek yatırım ağlarının sayısı arttı ama aktif olan melek yatırım ağı 2 adetti. Melek yatırım ağları sessiz kaldı. Tohum aşamada 228 adet yatırımı olan TÜBİTAK BİGG Fonu dışında yatırımların cılız kaldı. Yapay zeka yatırımlarını da ikiye ayırmak gerekiyor. Odağında yapay zeka olan girişimler ve yapay zeka destekli yani işinde yapay zeka uygulamalarını kullananları ayırmak gerekiyor. Böyle baktığınızda toplam yatırım 14 milyon dolar seviyesinde kaldı.”
OYUN GİRİŞİMLERİNDE İKİNCİ SIRADAYIZ
Türkiye, oyun sektöründe 16 anlaşma ile 70.9 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırımlarla Türkiye, Avrupa’da İngiltere’den sonra ikinci sırada yer aldı. Oyun sektörü 2021 yılındaki zirve rakamlarının altında kalmasına rağmen hâlâ dikkat çeken bir yatırım alanı. 2021’de zirvede olan oyun sektörü, 2024’te daha az yatırım alarak düşüş eğilimine girdi, ancak bu alandaki girişimlerin potansiyeli hâlâ yüksek.