Türkiye Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Sabahattin Destek, son yıllarda değeri bilinmeye başlayan selenyum mineralinin faydalarını anlattı: Vücutta birçok biyolojik süreçte yer alan selenyum minerali, kansere yakalanma ihtimalini azaltıyor, yaşlanmayı yavaşlatıyor ve anne baba olmayı destekliyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK’IN HABERİ – Değeri son yıllarda bilinmeye başlayan bir mineral olan selenyum, tiroit hormonları üzerindeki olumlu etkisi sebebiyle guatrı engelleyici özelliği ile ön plana çıkıyor. Selenyumun tiroit hormonlarının sentezlenmesinde görev alan önemli bir element olduğunu söyleyen Türkiye Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı ve Fitoterapi Uzmanı Doç. Dr. Sabahattin Destek “Selenyumla ilgili son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, antioksidan özelliği de bulunan selenyum elementini içeren besinlerin özellikle tiroit hastalığı olan kişilerin beslenme listesinde bulunması gerektiğini ortaya koyuyor” dedi.
10 KİŞİDEN 3’Ü TİROİT HASTASI
Topraktaki iyot eksikliği yüzünden ülkemizde tiroit kanseri teşhisi alan kişi sayısının her geçen sene arttığını belirten Doç. Dr. Sabahattin Destek, tiroit hastalıklarının ortaya çıkışında selenyum minerali eksikliğinin de önemli bir faktör olduğunu söyledi.
Tiroit bezi hastalıklarının ülkemizde en sık görülen hastalıklardan biri olduğuna işaret eden Doç. Dr. Destek “Yapılan toplumsal çalışmalar neredeyse her 10 kişiden üçünün farklı düzeylerde tiroit hastası olduğunu gösteriyor. Bu açıdan bakıldığında selenyum tiroit için oldukça önemlidir. Kişinin kendini iyi hissedebilmesi için T3 ve T4’e dönüşüp hücre içine girmesi gerekir. Bu dönüşümü de selenyum sağlar. Epidemiyolojik çalışmalar kanında düşük selenyum (ve iyot) seviyeleri olan kişilerin, özellikle kadınların tiroitlerinde sorunlar yaşayabileceğini göstermektedir. Bir başka bilimsel çalışmada ise kan selenyum düzeyi azaldıkça tiroidin büyüdüğü saptanmıştır” diye konuştu.
KANSERE SAVAŞ AÇIYOR
Doç. Dr. Destek “Doğada daha çok toprak ve suda bulanan selenyum, vücutta antioksidan olarak işlev görür. Hücrelerde oksidatif stres oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Böylece hücre çekirdeğimizde DNA’nın zarar görmesini engelleyerek erken yaşlanmanın da önüne geçer. Vücutta kansere sebep olan zararlı bileşenleri bertaraf ederek kansere yakalanma ihtimalini azaltır. Tiroit kanseri hastalarının kan serum düzeylerinde selenyum oranının düşük olduğu görülmüştür.
YAŞLILIKTA İHTİYAÇ ARTAR
Her gün ihtiyacımız olan selenyum miktarı yaşınıza bağlıdır. Yaş ilerledikçe selenyum ihtiyacı artar. Doğumdan 6 aya kadar 15 mcg, 1-13 yaş arası çocuklar 20-40 mcg, 14-18 yaş arası gençler 55 mcg, 19 yaş sonrası yetişkinler 55 mcg, hamile emziren kadınlarda 60-70 mcg olarak günlük selenyum ihtiyacı vardır” ifadelerini kullandı
TOPRAKTA EKSİLİNCE…
Toprak ve yer altı suyunun inorganik selenyum formları içerdiğini ve bitkilerin bunları organik formlara dönüştürdüğünü aktaran Doç. Dr. Destek “Düşük selenyum içeren topraklarda yetişen bitkisel ve hayvansal gıdaların tüketilmesi, kronik bağırsak sorunları veya beslenme alışkanlıkları sonucu ortaya çıkabilir. Selenyum eksikliği, insan vücudunda tiroit fonksiyonlarında bozukluklara, bağışıklık sistemi zayıflığına ve hücresel hasara yol açabilir. Ayrıca keshan hastalığına (bir kalp hastalığı türü) ve erkek kısırlığına neden olabilir. Yetersiz selenyum alımı, uzun vadede, kas güçsüzlüğü, yorgunluk, saç dökülmesi ve cilt bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterebilir” dedi.
DOKTORA SORMADAN ALMAYIN
Günlük ihtiyacın üzerinde selenyum alımının başta selenyum zehirlenmesi olarak adlandırılan sağlık problemine yol açabileceğini belirten Doç. Dr. Destek “Araştırmalarda üst sınır olarak hamile veya emzirenler dâhil tüm yetişkinler için selenyum 255 mcg/günlük, çocuklar ve gençler için 70 ile 230 mcg/gün arasında değişen miktarlar belirlendi. Aşırı selenyum alımı, nefesin sarımsak gibi kokması da bir çok rahatsızlığa yol açabilir. Bu yüzden mutlaka kandaki düzeyine bakıldıktan sonra besinlerle ya da destek ürünlerle selenyum takviyesi yapılmalıdır” diye anlattı.
HANGİ BESİNDE NE KADAR VAR?
Brezilya cevizi: 6 ceviz, ortalama 544 mcg içermektedir.
Balık: 30 gram başına ortalama 40 ila 65 mcg içerir.
Sığır eti: Bir bütün dana biftek yaklaşık 33 mcg, sığır eti kıyması yaklaşık 18 mcg selenyum içerir.
Hindi: 3 gramdan 31 mcg’a kadar selenyum içermektedir.
Tavuk: 85 g başına 22 ila 25 mcg selenyum içermektedir.
Süzme peynir: Bir fincan süzme peynir yaklaşık 20 mcg vardır.
Yumurta: Bir haşlanmış yumurta yaklaşık 20 mcg selenyum sağlamaktadır.
Pirinç: Bir fincan pişmiş uzun taneli pirinç yaklaşık 19 mcg selenyum içerir.
Ay çekirdeği: Bir çeyrek fincan ay çekirdeği yaklaşık 19 mcg selenyum sağlayabilmektedir.
Kuru fasulye: Bir fincan kuru fasulye yaklaşık 13 mcg selenyum içermektedir.
Mantar: 100 gramlık bir porsiyon yaklaşık 12 mcg selenyum içermektedir.
Yulaf ezmesi: Bir fincan pişirilmiş yulaf ezmesi yaklaşık 13 mcg selenyum sağlamaktadır.
Ispanak: Pişmiş hâli ile fincan başına yaklaşık 11 mcg selenyum sağlamaktadır.
Süt ve yoğurt: Her fincanda yaklaşık 8 mcg selenyum içermektedir.
Mercimek: Bir fincan pişmiş mercimek yaklaşık 6 mcg selenyum sağlamaktadır.
Muz: Yarım porsiyon muz, yaklaşık 2 mcg selenyum içermektedir.