Amherd, svire’nin ev sahipliinde dn Brgenstock kasabasnda balayan Ukrayna Bar Zirvesi’nin kapannda dzenlenen ortak basn toplantsnda konutu.
Zirvede geni kapsaml tartmalar yaandn ve kendisinin de ok sayda grme yaptn kaydeden Amherd, nkleer gvenlik, gda gvenlii ve insani boyutlarla ilgili gven ina edecek admlarn mmkn olduu konusunda anlatklarn syledi.
Amherd, zirvede kapsamnda Brgenstock Bildirisi zerinde uzlamaya vardklarn belirtti.
Bildiri kapsamnda konu zerinde net bir ereve oluturmalar ve bunlar zerinde daha fazla tartma yapmalar gerektiinin altn izen Ahmerd, yle devam etti:
“Nkleer enerji ve nkleer tesislerin her trl kullanm gvenli, emniyetli, korunakl ve evreye duyarl olmal. Gda gvenlii hibir ekilde silah haline getirilmemeli. Limanlarda ve gzergah boyunca ticari gemilere, sivil limanlara ve bunun altyapsna kar saldrlar kabul edilemez. Ayrca tm sava esirleri takas yoluyla serbest braklmal. Snr d edilen ve hukuka aykr olarak yerlerinden edilen tm Ukraynal ocuklar ve hukuka aykr olarak gzaltna alnan dier tm Ukraynal siviller, Ukrayna’ya iade edilmeli.”
Ahmerd, lkelerin farkl pozisyonlar gz nne alndnda konferansn bu kadar yksek dzeyde, geni bir destek iin dzenlenmesi ve ortak bir noktada bulmaya almalarnn bir baar olduunu kaydetti.
Ukrayna’da adil ve kalc bir barn, sava blgelerindeki halklar ve bunun sonularndan dorudan etkilenen herkes iin kilit neme sahip olduunu ve tm dnya iin de geerli olmas gerektiini vurgulayan Ahmerd, “svire, Ukrayna’da bar salanmas iin yrtlen bu srete aktif rol almaya devam edecek. Bu konuda kararlyz.” diye konutu.
“BU ZRVE BR UMUT IIIDIR”
ili Devlet Bakan Gabriel Boric ise zirve kapsamnda tm ktalardan ve farkl siyasi dncelerden ok sayda lkenin, sava yerine bar tartmak zere bir araya geldiini belirtti.
“Bu zirve bir umut dr ve kalc bar diyaloglarn tevik etmek iin bir katalizr grevi gryor.” ifadelerini kullanan Boric, zirve kapsamnda onayladklar ortak bildiriyi tamamen desteklediklerini kaydetti.
Boric, bu tr zirvelerden sonra atlacak admlara iaret ederken, Rusya ve Ukrayna’nn yakn zamanda Ukrayna’nn toprak btnl, uluslararas hukuk ve insan haklarna bal kalnmas temelinde bir diyalog kurmasn desteklediklerini syledi.
ZRVE, ORTAK BLDRNN MZALANMASIYLA SON BULDU
svire’deki Ukrayna Bar Zirvesi, Brgenstock Bildirisi ile son buldu.
Zirve, 90’dan fazla lke ve kuruluun katlmyla gerekleirken, ortak bildiri 80 lke ve 4 kurulu tarafndan onayland.
Endonezya, Libya, Suudi Arabistan, Tayland, Hindistan, Meksika, Gney Afrika, Brezilya ve Birleik Arap Emirlikleri’nin de bulunduu 16 lke ve kurulu ekimser kald.
svire Dileri Bakanl’ndan yazl olarak yaymlanan bildiride, zirvenin, ubat 2022’den bu yana devam eden Rusya-Ukrayna Sava iin kapsaml, adil ve kalc bir bara giden srece ilikin st dzey diyalou gelitirmek amacyla dzenlendii bildiridi.
Bildiride, zirvenin, Ukrayna’nn Bar Forml ve Birlemi Milletler (BM) art da dahil uluslararas hukuka uygun dier bar nerileri temelinde gerekletirilen nceki tartmalar zerine ina edildii kaydedildi.
“zellikle, herhangi bir devletin toprak btnlne veya siyasi bamszlna, Ukrayna dahil tm devletlerin uluslararas kabul grm snrlar iindeki egemenlik, bamszlk ve toprak btnl ilkelerine kar tehdit veya g kullanmndan kanma konusundaki kararllmz yeniden teyit ediyoruz.” ifadeleri kullanlan bildiride, kara sular dahil uyumazlklarn barl yollarla zlmesinin uluslararas hukukun ilkeleri olduu hatrlatld.
Nkleer enerjinin ve nkleer tesislerin her trl kullanm gvenli, emniyetli, korunakl ve evreye duyarl olmas gerektiinin alt izilen bildiride, Zaporijya Nkleer Santrali de dahil Ukrayna nkleer enerji santralleri ve tesislerinin, Ukrayna’nn tam egemenlik kontrol altnda, Uluslararas Atom Enerjisi Kurumu ilkelerine uygun ve onun denetimi altnda emniyetli bir ekilde almas gerektii vurguland.
Bildiride, Ukrayna’ya kar devam eden sava balamnda herhangi bir nkleer silah tehdidi veya kullanmn kabul edilemeyeceinin alt izdildi.
BLDRDE “GIDA GVENL HBR EKLDE SLAH HALNE GETRLMEMEL” UYARISI YAPILDI
Kresel gda gvenliinin, gda rnlerinin kesintisiz retimine ve tedarikine bal olduu hatrlatlan bildiride, “Bu hususta, serbest, tam ve gvenli ticari seyrseferin yan sra Karadeniz ve Azak Denizi’ndeki deniz limanlarna eriim kritik neme sahip. Limanlarda ve gzergah boyunca ticari gemilere, sivil limanlara ve sivil liman altyapsna ynelik saldrlar kabul edilemez. Gda gvenlii hibir ekilde silah haline getirilmemeli. Ukrayna tarm rnleri ilgili nc lkelere gvenli ve serbeste salanmal.” ifadeleri kullanld.
Tm sava esirlerinin takas yoluyla serbest braklmas gerektii kaydedilen bildiride, snr d edilen ve hukuka aykr olarak yerlerinden edilen tm Ukraynal ocuklar ve gzaltna alnan dier tm Ukraynal sivillerinin Ukrayna’ya iade edilmesi gerektii belirtildi.
Bildiride, bara ulamann tm taraflarn katlmn ve diyalounu gerektirdiine iaret edilirken, “Bu nedenle, belirtilen alanlarda gelecekte tm taraflarn temsilcilerinin daha fazla katlmyla somut admlar atmaya karar verdik. Tm lkelerin toprak btnlne ve egemenliine sayg ilkelerini ieren BM art, Ukrayna’da kapsaml, adil ve kalc bir barn salanmasnda temel oluturabilir ve hizmet edecektir.” ifadelerine yer verildi.