İsrail Hamas lideri Yahya Sinvar’ı öldürdüğünü 17 Ekim 2024 Perşembe günü dünyaya ilan etti. 62 yaşındaki Sinvar, 2011 yılında İsrail hapishanelerinden çıktıktan sonra Gazze Şeridi’ni yönetmeye başladı. 31 Temmuz’da Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye İran’ın başkenti Tahran’da suikasta uğrayınca, Hamas’ın liderliğine seçildi.
1962’de Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus Mülteci Kampı’nda doğan Sinvar’ın anne ve babası Aşkelonluydu. İsrail’in kuruluş yıllarında Gazze’ye silah zoruyla sürülen Filistinliler arasında Sinvar ailesi de vardı. Filistinlilerin ‘Nekbe-Felaket’ olarak adlandırdığı sürgünün ardından aile mülteci oldu. Nekbe, İsrail’in 1948’de kuruluşunun ardından çıkan Arap-İsrail savaşında Filistinlilerin topraklarından kitlesel olarak sürülmesini ifade ediyor.
Gazze İslam Üniversitesi’nden Arap dili alanında lisans derecesiyle mezun olan Yahya Sinvar, gençlik yıllarında birçok kez İsrail tarafından gözaltına alınıp hapse atıldı.
1988’deki tututkluluğu tam 23 yıl sürdü, 2011’de İsralli asker Gilad Şalid karşılığında serbest bırakılan mahkumlar arasında Yahya Sinvar da vardı. Sinvar hapiste İsrail gazetelerini okuyarak İbranicesini geliştirdi, bu dili akıcı şekilde konuşmaya başladı.
Hapisten çıkar çıkmaz Gazze’ye dönen Sinvar, 41 kilometre uzunluğundaki Akdeniz kıyı şeridini savaşa kadar fiili olarak yönetti.
ELDEKİ TEK GÖRÜNTÜ
İsrail tarafından 7 Ekim baskınının mimarı olarak nitelendirilen Yahya Sinvar, bir yılı aşkın süredir her yerde ABD’nin desteğiyle aranıyordu. İsrail’in işgaldeki bir numaralı hedefi olan Sinvar’ı bulmak için istihbarat ağının yanı sıra teknolojik gözetleme cihazları dahil her yöntemi denedi, Gazze Şeridi’nin altındaki her taşın altına baktı.
İsrailliler geride kalan aylarda rehinelerin serbest bırakılması karşılığında Yahya Sinvar’a Gazze’den çıkış bileti vereceklerini söylediler.
Sinvar’ı bir tünelden geçerken gösteren kayıt 377 günlük kovalamacada eldeki tek görüntüydü.
TESADÜFEN KARŞILAŞTILAR
Gazze’nin en güneyinde yer alan Refah’ta bir İsrail işgal devriyesiyle tesadüfen karşılaşan Yahya Sinvar, çatışmaya girdi. Bir eve giren Hamas liderinin yeri insansız hava aracıyla tespit edildi, bu Sinvar’a ait son görüntü olarak kayıtlara geçti.
Ev tank ateşiyle vuruldu, işgal askerleri çatışma bölgesine yeniden döndüğünde cesetlerden birinin Hamas liderine benzediğini fark etti ve ardından haber yayıldı.
Hamas henüz liderinin durumuna dair bir açıklama yapmış değil, İsrailliler ise DNA testiyle Yahya Sinvar’ın kimliğinin belirlendiğini söylüyor.
‘İSTİHBARAT ZAFERİ DEĞİL’
Al Jazeera’ya konuşan analist Elijah Magnier, Sinvar’ın öldürülmesinin kesinlikle bir istihbarat operasyonu ya da hedefli suikast olmadığını belirtti. İsrail ve ABD tarafından gelen istihbarat zaferi çıkışlarının sahada gerçekle örtüşmediğini kaydeden askeri analist Magnier, tesadüfen gerçekleşen bir çatışmanın ardından Yahya Sinvar’a bir tünelde değil bir binanın içinde ulaşıldığını söyledi.
PASAPORTUN SAHİBİ ŞU ANDA MISIRDA
Hamas liderinin yanında bulunan bir pasaport dikkat çekiciydi. Pasaport Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’na (UNRWA) ait bir okuldaki öğretmene aitti. UNRWA, öğretmenin Yahya Sinvar’la birlikte olmadığını, halihazırda Mısır’da yaşadığını duyurdu.
YENİ LİDERİN ADI GİZLENEBİLİR
Analistler, Hamas’ın Sinvar’ın yerine seçeceği yeni liderini açıklamayabileceği yorumunu yapıyor. Zira, İsrail geçmişte Filistinli grubun birçok liderine suikast düzenledi ve bazı dönemler Hamas liderini gizledi. Söz konusu ihtimal İsmail Haniye’nin Temmuz ayı sonunda suikasta uğramasıyla masadaydı ancak Yahya Sinvar’ın öldürülmesiyle daha da güçlenmiş gibi görünüyor.
Al Jazeera’ya konuşan Cambridge Üniversitesi’nden Orta Doğu uzmanı Roxane Farmanfarmaian, Sinvar’ın yerini alabilecek muhtemel isimlerin daha ‘sert’ olacağı yorumunu yaptı.
NETANYAHU: SAVAŞ BİTMEDİ
İsrail’in birçok şehrinde kutlama yapanların görüntüleri sosyal medyada paylaşıldı. Sonsuz bir savaş isteyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, işgalin durması için Hamas’ın silah bırakması ve rehinelerin salıverilmesini şart koştu.
BIDEN: İSTİHBARAT DESTEĞİ VERDİK
ABD lideri Joe Biden Hamas lideri Sinvar’ın öldürülmesini ‘dünya için iyi bir gün’ olarak niteledi, operasyonlarda İsraillilere istihbarat desteği sunduklarını söyledi.
ABD Başkan Yardımcısı ve mevcut başkan adayı Kamala Harris, “Adalet yerini buldu. Bugün ABD, İsrail ve tüm dünya daha iyi durumda. Hamas’ın liderliği yok edildi. Bu an bize Gazze’deki savaşı sonlandırma fırsatı veriyor” dedi.
ABD ordusunun Orta Doğu operasyonlarını yürüten Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) komutanı general Michael Erik Kurilla, Yahya Sinvar’ın öldürülmesini memnuniyetle karşıladığını belirtip İsrail ordusunu övdü.
İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Avrupa Birliği’nden gelen tepkilerde Gazze Şeridi’nde yeni bir sayfa açıldığı belirtildi, rehinelerin serbest bırakılması istendi.
TÜRKİYE: DOĞRULAMA BEKLİYORUZ
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, katıldığı bir televizyon programında “Henüz Hamas tarafından bir doğrulama yapılmadı, onu bekliyoruz. Tabii örgüt tarafından bir doğrulama yapılmadığı sürece bizim bunu şu anda veri kabul etmemiz mümkün gözükmüyor ama bir yalanlama da gelmedi an itibarıyla” ifadesini kullandı.
İRAN: DİRENİŞ RUHUNU GÜÇLENDİRECEK
İran’dan yapılan ilk açıklamada Sinvar’ın ölümünün beklentilerin aksine direniş ruhunu güçlendireceği kaydedildi, Hamas liderinin çocuklara ve gençlere mücadelesiyle örnek olacağı vurgulandı.