İsrail’in 27 Eylül akşamı Beyrut’ta altı binayı yerle bir eden hava saldırısı, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun yurt dışı operasyon birimi Kudüs Gücü komutanlarından Abbas Nilfuruşan dahil çok sayıda kişinin ölümüne neden oldu.
80 ton sığınak delici bombanın kullanıldığı saldırıya Tahran 1 Ekim’de misillemede bulundu, İsrail’e 180’den fazla balistik füze ateşledi. İsrail ordusu ilk kez bazı üslerin isabet aldığını kabul ederken, Tel Aviv’in ana müttefiki ABD İran saldırısını ‘etkisiz ve yenilmiş’ olarak tanımladı.
Ancak sahadaki hasar farklı şeyler söylüyor. Uydu resimleri, İsrail’in F-35 uçaklarına ev sahipliği yapan Nevatim Hava Üssü’nde, pistte kraterler de dahil hasar olduğunu gösteriyordu.
Washington merkezli Denizcilik Analiz Merkezi’nden (CNA) Decker Eveleth’e göre uydu resimleri üste 32 ayrı çarpma noktası olduğunu kanıtladı. Eveleth bunların bazılarının F-35 hangarı yakınlarında olduğunu söyledi, “Bazı F-35’lerçok şanslıydı” yorumunu yaptı.
Başkent Tel Aviv de dahil farklı yerlerde de hasar gözlemlendi. Bir füze, İsrail’in istihbarat örgütü Mossad’ın genel merkezine yakın kalabalık bir alanda dokuz metre derinliğinde bir krater oluşturdu.
İsrail saldırının ardından İran’a misillemede bulunacağını birçok kez ilan ederken, ABD iki hafta sonra sürpriz bir duyuru yaptı. Washington İsrail’e elinde yalnızca yedi adet bulunan Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunma (THAAD) bataryalarından birini gönderdi. Üstelik THAAD füze savunma sistemleriyle birlikte 100 ABD askeri de İsrail’e konuşlandırdı.
100 askerlik bu yeni konuşlandırma, ABD’nin genişleyen bölgesel savaşa daha fazla müdahil olacağının bir işareti olması bakımından önem taşıyor. Yaklaşık 100 kişilik personelle çalıştırılan bataryaların maliyeti neredeyse 1 milyar dolar.
BBC’nin Washington muhabirlerinden Tom Bateman, “THAAD füzelerinin konuşlandırılması İsrail’in hava savunma sisteminde tespit edilen boşlukları doldurmak için bir önlem mi, yoksa İsrail’in İran’a çok daha sert bir saldırıda bulunacağı yönünde artan endişelere mi işaret ediyor henüz net değil” yorumunu yapıyor.
Kararın arka planı ne olursa olsun, Washington’un THAAD sistemi yollaması, savaşın büyüdüğü bir ortamda İsrail’in ABD’nin savunma desteğine ihtiyaç duyduğuna işaret ediyor.
Tam da ABD’nin savaşın başından bu yana 50 bin ton silah gönderdiği İsrail’e yeniden kalkan olduğu tabloda, İran Dışişleri Bakanı Lübnan’dan başladığı Orta Doğu turundaydı.
Tahran yönetiminin müttefikleri Lübnan, Suriye ve Irak’ı gezen Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi’nin sonraki durakları Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriydi. İran’ın bir numaralı diplomatı şimdi Türkiye, Ürdün ve Mısır’ı ziyaret edecek.
İran Dışişleri Bakanlığı, sosyal medyadan paylaştığı gönderide Abbas Erakçi’nin soykırım, zulüm ve saldırganlığı bitirmek için bölge ülkeleriyle diplomatik temas kurduğunu kaydetti.
Erakçi, geçen hafta Umman’ın başkenti Muskat’ta ABD ile dolaylı olarak yürüttükleri görüşmeleri askıya aldıklarını açıkladı.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise, Salı günü yaptığı açıklamada İsrail işgal askerlerinin artık BM barış gücüne saldırdığını belirtip “Bugün İsrail, uluslararası barış ve güvenliğe yönelik başlıca tehdit haline gelmiştir ancak İsrail, bu suçu tek başına işlememekte. İsrail’in elinden tutan, ona silah veren ülkeler var. İsrail’e siyasi destek sağlayanlar var” cümlesiyle ABD’ye atıfta bulundu.
Ankara’da Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi ile görüşen ve kameralar karşısına çıkan Bakan Hakan Fidan, uluslararası sistemin bazı ülkelerin ayrıcalıklarına göre dizayn edildiğini vurguladı.
Ürdünlü bakan Safedi ise, İsrail’in şimdi de Lübnan’ı işgal etmeye çalıştığını belirtip “İsrail bütün dünyaya meydan okuyorsa, uluslararası meşruiyete meydan okuyorsa, kulak vermiyorsa caydırıcı adımlar atmak gerekir” dedi.
İran Dışişleri Bakanı’nın Türkiye, Mısır ve Ürdün ziyaretlerinin özellikle zamanlaması dikkat çekici. Zira İsrail’in İran’a misilleme saldırısı beklenirken Ankara ve diğer başkentlerden verilecek mesajlar, oldukça önemli.