Sanatçı Metin Arolat’ın sahnede hayatını kaybetmesi üzerine yapılan spekülasyonlardan biri de ölümcül diyet yaptığı ile ilgiliydi. Kilo vermek için girdiği çabanın kalp krizini tetiklediği iddia edilen Arolat, herhangi bir kalp şikâyeti olmadığı hâlde 52 yaşında hayata veda etti.
ZİYNETİ KOCABIYIK’IN HABERİ- Şok diyetler ve kalp krizi ilişkisini Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu’na sorduk.
KALBİN ELEKTRİK DENGESİ BOZULUYOR
Dengesiz yapılan diyetler, özellikle de aşırı hızlı kilo kayıplarının ani ölüm riskini artırabileceğine işaret eden Prof. Dr. Kayıkçıoğlu “Diyet yaparken ani ölenlerde yapılan otopsi çalışmalarında özellikle morbit obezlerde veya beş ayda vücut ağırlığının yüzde 35’ini kaybedecek şekilde zayıflayanlarda ani ölüm riskinin arttığı gösterilmiş. Özellikle hızlı kilo kaybı çoğu zaman kanda elektrolit dengesizliklerine yol açıyor. Kanda potasyum, magnezyum ve bakır eksikliğinin kalbin elektriksel aktivitesini bozduğu yine aşırı hızlı diyetlerde gösterilmiştir” dedi.
ÖLÜMCÜL ÇARPINTI GELİŞİR
Bu dengesizlik içerisinde özellikle potasyum düşüklüğünün olduğu durumlarda kalp ritim bozukluklarının daha kolay ortaya çıktığına işaret eden Prof. Dr. Kayıkçıoğlu “Potasyum kaybı, kalpte QT mesafesini uzatarak ölümcül aritmilere (aşırı nabız yüksekliği) yol açabiliyor. Ayrıca, hızlı kilo verme çabasında olanların çoğu laksatif yani bağırsak boşaltıcı ve/veya diüretik yani idrar söktürücü kullandıkları için çoğu zaman zaten düşük potasyuma sahip olabiliyorlar. Düşük potasyum seviyesinin kalp ritim bozukluklarına ve ani kalp ölümlerine yol açabildiği ise çok iyi biliniyor” diye konuştu.
“KARBONHİDRATSIZ” ZAYIFLAMA RİSKLİ
Hızlı kilo kaybının çoğu zaman “ketoz” diye bilinen durumla birlikte ortaya çıktığına dikkat çeken Prof. Dr. Kayıkçıoğlu “Yani enerjisi tükenen vücut, kendi yağlarını yakmaya başlar. Bu arada ortaya çıkan asidoz vücudun asit baz dengesini bozar ve acil müdahale gerekir. Çünkü bir taraftan alınan çok düşük kalori, diğer taraftan yapılan çok ağır egzersizler, özellikle yüksek proteinli bir diyet uygulandığı zaman kolayca ketoz gelişimine yol açabilir. Ketoz hâlinde birinin özellikle ağır egzersizler yapması, kalp krizine davetiye çıkarmak anlamına geliyor. Zira hem pıhtılaşma artar hem de kan da kolesterol yükselir. Uzamış açlık süresinin deney hayvanlarında kolesterol düzeylerinde 300-400 kat yükselmeye yol açtığı gösterilmiş, nitekim kaşeksi dediğimiz aşırı zayıflamaya yol açan blumia veya anoreksiyada da kan kolesterol düzeyleri hızla çok yüksek düzeylere çıkar. Aslında bu insanoğlunun açlığa, kıtlığa karşı aldığı fizyolojik bir tedbir, savunma mekanizmasıdır, ama hızlı olduğu durumlarda kalp krizlerine yol açmaktadır” dedi.
Hızlı kilo kaybı programlarında önemli bir tehlike ise kanda aşırı şeker düşmesi yani hipoglisemi tehdidi olduğunu ifade eden Prof. Dr. Kayıkçıoğlu “Kan şekeri düşüklüğünün ağır durumlarda komaya kadar gidebilen ciddi nörolojik problemlere yol açabilir. Ani tansiyon düşmeleri de tehlikeli sonuçlara yol açabilir” diye açıkladı.
KALP KRİZİNDEN ÖLEN ÜNLÜLER
Yakın zamanda sanat dünyasından kalp krizi sebebiyle kaybettiğimiz ünlüler arasında şarkıcı Burhan Çaçan, Oğuz Yılmaz, sinema sanatçısı Tolga Savacı ve Hababam Sınıfı oyuncusu Tuncay Akça yer alıyor.
ZAYIFLAMA HEDEFİNİZ AYDA 3-4 KİLOYU AŞMASIN
Özetle hızlı sağlıksız yapılan diyetler tam tersi kalbe zarar verebilmekte kalp krizlerini ve ritim bozukluğu ile ani ölümlere yol açabilmektedir. O sebeple diyet programları planlanırken çok hızlı kilo kaybı hedeflememeli. Ayda 3-4 kiloyu geçmeyen kişinin dengeli beslenmesine imkân veren diyetlerin kişinin metabolik ve sağlık durumuna göre bir de tabii ki önceki beslenme durumuna, alışkanlıklarına göre ayarlanması gerekmektedir. Özellikle ailesinde erken yaşta (55 yaş öncesi) kalp damar hastalığı veya ani ölüm öyküsü olanlarda bu risk daha da yüksek ola-
bilir.
KALP KRİZLERİNİN YÜZDE 90’I GİZLİ DEĞİLDİR
Metin Arolat’ın sahnede yaşadıklarının tipik bir kalp krizi tablosu olduğunu söyleyen kardiyoloji uzmanı Doç. Dr. Muhammed Keskin “Aslında kolunun uyuştuğunu söylemiş ama biraz dinlenip tekrar sahneye çıkmış. Hayati ağrı; göğüs orta hattında çeneye, sol kola, sırta ve mide bölgesine yayılabilen ağrıdır. Eğer bu ağrı 2 dakikadan uzun sürüyorsa ve dinlenmekle geçip, egzersiz ile artıyorsa mutlaka acil olarak bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Basit bir EKG ile kalp krizi belirlenebilir” dedi.
KAYIP her 2 DAKİKA ÖLÜM RİSKİNİ YÜZDE 1 ARTIRIR
Kalp krizlerinin yüzde 90’ından fazlasının gizli olmadığını, bağıra bağıra geldiğini ancak kişilerin bu belirtileri göz ardı ettiğini ifade eden Doç. Dr. Keskin “Gizli denilen kalp krizlerinin çoğunda mutlaka bir veya birkaç semptom ortaya çıkar ama bu şikayetler kişi tarafından önemsenmez ve geçmesi beklenir. Kalp krizinde erken müdahale yapılmazsa ölüm riski yüzde 40’tan fazladır. Erken damar açılmasıyla bu risk yüzde 5’in altına iner. Damar tıkanması sebebiyle oksijensiz kalan kalp kası ölür. Kalp kasları kendini yenileyebilen bir doku değildir. Kalp krizinde kaybedilen her 2 dakika ölüm riskini yüzde 1 artırır” değerlendirmesini yaptı.