OZAN ÖMER KADÜKER- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından ülkelerin eğitim sistemlerine ilişkin gidişatı çeşitli göstergeler üzerinden sayısal olarak ortaya koyan “Bir Bakışta Eğitim Raporu yayımlandı. Rapora göre dünyada 2016’dan bu yana, OECD genelinde lise diplomasına sahip 25-34 yaşındakilerin oranı yüzde 83’ten yüzde 86’ya yükselirken, herhangi bir istihdam, eğitim veya öğretime katılmayan 18-24 yaşındakilerin oranı ortalama yüzde 16’dan yüzde 14’e düştü. Lise diplomasına sahip olmayan 25-34 yaşındakiler arasındaki istihdam oranı yüzde 59’dan yüzde 61’e yükseldi ve lise diplomasına veya lise sonrası veya üçüncül olmayan eğitime sahip olanlar için bu oran yüzde 76’dan yüzde 79’a yükseldi.
Özel harcamalar yüksek
Türk Eğitim Derneği’nin düşünce kuruluşu TEDMEM de Türkiye için öne çıkan verileri bir araya getirdi. Öne çıkanlar şöyle:
*Türkiye’de 18-24 yaş aralığındaki yüzde 31.1’i yani yaklaşık her üç gençten biri ne eğitimde ne istihdamda. OECD ülkeleri ortalamasında bu oran yüzde 13,7. Türkiye’de 18-24 yaş aralığında ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 41,4 iken erkeklerin oranı yüzde 21,4.
*Türkiye, ilkokul kademesinde kamu harcamalarının payının en düşük, özel harcamaların payının en yüksek olduğu OECD ülkesi.
* Türkiye’de ilkokul kademesinde hane halkının yaptığı eğitim harcamalarının payı OECD ülkeleri ortalamasının yaklaşık dört katı. Bu oran Türkiye’de yüzde 19’ken OECD’de yüzde 5.
*Türkiye, tüm eğitim kademelerinde öğrenci başına en düşük harcama yapan OECD ülkelerinden biri. Türkiye’de ilköğretimden yükseköğretime kadar öğrenci başına yapılan yıllık harcama ortalama 5.425 dolar, OECD ülkeleri ortalamasında ise 14.209 dolar.
*Türkiye, ilkokul kademesinde kamu harcamalarının payının en düşük, özel harcamaların payının en yüksek olduğu OECD ülkesi.
Maaşları aynı
*OECD ortalamasında öğretmen başına ilkokulda 14, ortaokulda ve lisede 13 öğrenci düşmektedir. Türkiye’de ise bu sayılar ilkokulda 18, ortaokulda 14 ve lisede 13’tür.
*OECD ortalamasında mesleğin en üst kıdemindeki bir öğretmen mesleğe yeni başlayan bir öğretmene kıyasla kademelere göre yüzde 61-65 oranında daha yüksek maaş almakta. Türkiye’de bu oran ortalama yüzde 9.
*OECD ortalamasında lise öğretmenlerinin maaşı okul öncesi öğretmenlerine göre yüzde 12- 17 daha fazla iken Türkiye’de öğretmen maaşları çalışılan kademeye göre önemli ölçüde farklılaşmamaktadır.
*2016 yılında yüzde 45 olan lise mezunu dahi olmayanların oranı 2023 yılında 15 yüzde puan azalarak yüzde 30 olmuştur. Bu oran OECD ülkeleri ortalamasında yaklaşık yüzde 14.
*Türkiye’de, en az bir ebeveyni üniversite mezunu olan 25-64 yaş aralığındaki yetişkinlerin yüzde 81’i üniversite mezunudur. Buna karşılık, her iki ebeveyni de lise mezunu dahi olmayan 25-64 yaş aralığındaki yetişkinlerin yalnızca yüzde 18’i üniversite mezunu.