KAYNAKCnnturk.com
Maymun çiçeği, Poxviridae adlı virüs ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait Monkeypox virüsünden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu hastalık için Dünya Sağlık Örgütü acil durum ilan etti. Poxviridae ailesinde yer alan diğer virüsler olan Variola virüsü çiçek hastalığına, Cowpox virüsü sığır çiçeğine yol açarken Vaccinia virüsü ise çiçek aşısı üretiminde kullanılır. Hastalığın adı her ne kadar maymun çiçeği olsa da virüs, aslında kemirgenlerden köken alır. 1958 yılında bir araştırma için tutulmakta olan maymun kolonilerinde çiçek hastalığına benzer belirtilerle görülen iki farklı salgın sonucunda tespit edilen virüs, bu nedenle maymun çiçeği olarak adlandırılmıştır. Peki ama Maymun Çiçeği virüsünün aşısı var mı, tedavisi nedir?
Maymun Çiçeği virüsü hangi ülkelerde görüldü?
Burundi, Kenya, Ruanda, Uganda, Kongo Demokratik Türk Cumhuriyeti gibi ülkelerde görüldü.
Maymun Çiçeği virüsü belirtileri nelerdir?
Maymun çiçeği hastalığı, insanlara virüsle enfekte olmuş bir hayvandan veya maymun çiçeği enfeksiyonu geçiren başka bir insandan bulaşabilir. Her virüste olduğu gibi maymun çiçeğinde de enfeksiyon etkeni ile temasın ardından bir kuluçka süresi söz konusudur. İlk semptomların ortaya çıkışı 5 ile 21 gün aralığında herhangi bir zamana denk gelebilir. En yaygın belirti verme başlangıcı ise 6-13. günler arası süreç olarak tespit edilmiştir. Belirtiler geçmiş dönemde büyük salgınlara yol açmış olan çiçek hastalığı ile benzerlik gösterse de biraz daha farklı şekilde seyreder. En temel belirtiler arasında şunlara yer verilebilir:
Yüksek ateş
Baş, sırt ve kas ağrıları
Lenf bezlerinde şişlikler
Yorgunluk hali
Üşüme ve titreme
Ciltte su çiçeğine benzer, su dolu küçük kabarcıklar şeklinde görülen döküntüler
Maymun Çiçeği virüsü tedavisi var mı?
son dönemde bildirilen vaka sayılarındaki artış ve hastalığın beklenmedik ülkelerde ve insanlarda görülmeye başlaması göz önünde bulundurulduğunda virüse karşı hijyen kurallarına dikkat edilmesinde fayda vardır. Tüm hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olan hijyen kurallarına dikkat edilmesi, korunmanın en önemli aşamasını oluşturur. Bunun için eller düzenli olarak su ve sabunla yıkanmalı, kirli yüzeylere dokunulduktan sonra eller temizlenene dek yüze veya solunum organlarına kesinlikle dokunulmamalıdır. Hayvan etleri önemli bir bulaşma yolu olduğundan yalnızca iyi pişmiş olan etler tüketilmelidir. Bunun haricinde doğada vakit geçiren insanlar da dikkatli olmalıdır. Ölü hayvanlar da dahil olmak üzere başıboş ve vahşi hayvanlara yaklaşılmamalıdır. Doğada görülen ve sağlıklı gözükmeyen hayvanlara kesinlikle temas edilmemelidir. Kemirgenler hastalığın önemli bir bulaşma yolu olduğundan fare gibi hayvanların girip çıktığı tespit edilen alanlar varsa bunlar detaylı bir şekilde temizlenerek dezenfekte edilmelidir. Böyle alanlarda saklanan gıda maddeleri mevcut ise bunlar da imha edilmelidir. Su çiçeğine benzer deri kabarcıkları bulunan, ateş, üşüme, titreme gibi enfeksiyon belirtileri gösteren bireyler mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurarak muayeneden geçmelidir. Bu bireylerin kullandığı giysiler, havlu ve yatak örtüsü gibi ürünlere de temas edilmemeli ya da ortak kullanım var ise derhal sonlandırılmalıdır. Düzenli check-up taraması yapmak virüs ve bakterilerin en çok etki ettiği bağışıklık sisteminin takibini sağlar, check up ne demek diye merak eden kişilerin kolaylıkla görebilecekleri en önemli şeylerden biri de bağışıklık sisteminin düzenli takibini sağlamaya sunduğu katkıdır.
Maymun Çiçeği hastalığının aşısı var mı ?
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün internet sitesinde şu bilgiler yer almaktadır: Çiçek hastalığına karşı aşılamanın, maymun çiçek hastalığını önlemede yaklaşık %85
oranında etkili olduğu birkaç gözlemsel çalışmayla kanıtlanmıştır. Bu nedenle, öncesinde çiçek
aşısı olanlar hastalığı daha hafif geçirebilirler ya da hastalıktan korunabilirler. Çiçek hastalığına
karşı önceden aşı yapıldığının göstergesi olarak ön kol üst kısmındaki aşı izi kabul edilebilir.
Bugün artık, çiçek aşıları klinik kullanıma sunulmuş durumda değildir.
Modifiye edilmiş atenüe aşı virüsüne (Ankara suşu) dayalı yeni bir aşı, 2019’da maymun
çiçeğinin önlenmesi amacı ile ABD Gıda ve İlaç Ajansı (FDA) ve Avrupa İlaç Ajansından
(EMA) kullanım onayı almıştır. Bununla birlikte aşı kısıtlı olarak ulaşılabilir durumdadır.
Klinik kullanımı iki doz (deri altına) şeklindedir.