ABD’de 5 Kasım’da yapılan başkanlık seçimlerini kazanan ve 20 Ocak 2025’te göreve başlaması beklenen Donald Trump’ın kabinesi belli oluyor.
Trump, yaptığı açıklamada, ABD Dışişleri Bakanlığı için Florida Senatörü Marco Rubio’yu aday gösterdi. Trump, “Marco son derece saygın bir lider ve özgürlük için çok güçlü bir ses. Ulusumuzun için güçlü bir savunucusu, müttefiklerimiz için gerçek bir dost ve düşmanlarımıza karşı asla geri adım atmayacak korkusuz bir savaşçı olacaktır” dedi.
ULUSAL GÜVENLİK DANIŞMANLIĞINA CUMHURİYETÇİ KONGRE ÜYESİ WALTZ
Öte yandan ilk olarak Wall Street Journal (WSJ) tarafından paylaşılan ve Trump’a yakın isimlere dayandırılan, daha sonra ABD medyasında diğer gazetelere de yansıyan haberlere göre Trump, daha önce Afganistan’da görev yapmış “yeşil bereli” eski asker Florida vekili Mike Waltz’u yeni kabinesinde ulusal güvenlik danışmanı olarak görevlendirmeyi düşünüyor.
Son 3 dönemdir Cumhuriyetçi Partiden Temsilciler Meclisine giren ve burada özellikle Çin konusundaki “şahin” açıklamalarıyla bilinen Waltz’un yeni kabinede görev alması durumunda başta Rusya-Ukrayna savaşı, ABD-Çin rekabeti ve Orta Doğu’daki kriz olmak üzere birçok dış politika konusunda başat isimlerden biri olacak.
Trump’ın Waltz ve diğer adı geçen adaylarla ilgili resmi açıklamaları kısa süre içinde yapacağı belirtildi.
Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi, Dış ilişkiler Komitesi ve İstihbarat Komitesi’nde de görev yapan Waltz, Donald Rusmfeld ve Robert Gates gibi eski savunma bakanlarına danışmanlık yaparken, Dick Cheney’nin başkan yardımcılığı döneminde ise Beyaz Saray’da çalışmıştı.
Waltz, son olarak 2022 Pekin kış Olimpiyatlarını ABD’nin boykot etmesi gerektiğini savunmuş ve Pekin yönetiminin Uygur Türklerine yönelik Sincan’daki baskılarını gerekçe göstermişti
MARCO RUBİO KİMDİR?
Özellikle İran ve Çin başlıklarında “şahin” tavırlarıyla ve İsrail’e verdiği güçlü destekle bilinen Rubio, 2011 yılından bu yana Senato’da görev yapan ve dış ilişkiler komitesinde görev alan bir isim.
Haberlere göre, Trump’ın önce ABD’nin Berlin Büyükelçiliği görevini de yapmış olan Ric Grenell’i bu görev için düşündüğü ancak yaptığı telefon görüşmeleri ve istişareler sonrasında Rubio’da karar kıldığı iddia edildi.
Trump’ın yeni kabinesiyle ilgili çalışmalarına devam ettiği ve kısa süre içinde Rubio ve diğer isimlerle ilgili resmi açıklamaların yapılmasının beklendiği kaydedildi.
Uzun süredir Florida senatörlüğü yapan ve Trump’a yakınlığıyla bilinen Rubio’nun, Beyaz Saray’ın yeni Özel Kalem Müdürü Susei Wiles ile de yakın bir arkadaşlığının olduğu biliniyor.
İkinci Trump döneminde Amerikan dış politikasının nasıl şekilleneceği konusunda yeni dışişleri bakanının kim olacağı merak ediliyordu; Rubio’nun bakan olması durumunda Washington ile Tahran ve Pekin arasındaki iplerin gerilebileceği öngörülüyor.
2016 yılında Cumhuriyetçi Parti’den başkan aday adaylığını koyan Rubio, ön seçimlerde başarısız olmuş ve o süreçten Trump başkan olarak çıkmıştı.
Son seçim kampanyası sürecinde Trump’ın başkan yardımcılığı için de adı geçen Rubio’nun yerine JD Vance tercih edilmiş ancak Rubio bu süreçte Trump’la birlikte çalışmaya hazır olduğunu açıklamıştı.
Rubio’nun aday gösterilmesi durumunda Senato’dan onay alması gerekiyor.
GÜLEN YAPILANMASI VE RUBİO
Ankara ile gerilime neden olabilecek bir konu da Rubio’nun Gülen yapılanması ile ilişkisi.
Şubat 2021’de ABD Senatosu’nun 50’den fazla üyesi, “dünyada yükselen otoriterleşme dalgasına karşı ittifakları güçlendirip demokrasiyi teşvik etmeyi” vadeden Biden’a, gerileyen insan hakları ve demokrasi sicilini iyileştirmesi için Türkiye’ye “baskı yapılması” çağrısında bulunmuştu.
Bu çağrının yer aldığı mektup Rubio ve Ron Wyden tarafından kaleme alınmıştı.
Mektupta, Ankara’nın iç politikada ifade özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü açısından karnesinin iyi olmadığı, dış politikada ise “saldırgan tutumlar” benimsediği savunulurken, Gülen yapılanmasına mensup kişilerin serbest bırakılması ve Enes Kanter hakkındaki kırmızı bültenin kaldırılması konuları da vurgulanmıştı.
16 Ocak 2019’da Rubio’nun Enes Kanter’i makamında ağırlaması ve X hesabında bu görüşmeden bir fotoğrafı, “Bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yönetimindeki Türkiye’deki insan hakları ihlallerini görüşmek üzere Enes Kanter ile görüşme onuruna eriştim. Bu genç adamın, Türk vatandaşlarının hakları için gösterdiği cesaretinden etkilendim,” ifadeleriyle paylaşması da Türkiye’de tepkilere neden olmuştu.
Bu olayın ardından bazı Türk medya kuruluşları Rubio hakkında, “Türkiye’nin yükselişini hazmedemediler,” “FETÖ mensuplarına kol kanat gerdiler,” “Enes Kanter’e kucak açtılar” şeklinde manşetler atmıştı.
Erdoğan yönetimindeki iktidara sert eleştiriler yönelten Amerikan Basketbol Ligi (NBA) oyuncusu Kanter’in Türkiye pasaportu 2017’de iptal edilmişti.