class=”medyanet-inline-adv”>
Borsa İstanbul’un 11.250 seviyesinden başlayan ve 10.000 seviyesinin altına salınım gösteren düşüş hareketi sürerken Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in istifa edeceği söylentileriyle satışlar hızlandı.
Oysa o sıralarda ABD Merkez Bankası Başkanı Powell beklenen açıklamasını yapmış, faiz indirimi konusunda net bir sinyal vermişti. Buna mükabil dış borsalarda yükseliş, ABD tahvil faizlerinde düşüş, ABD dolarında zayıflama vardı ve dış piyasalarda iyimserlik hakimdi. İstifa spekülasyonu olmasaydı çok muhtemel Borsa İstanbul da yükselişe katılabilirdi. Ama katılamadı. Piyasa algısına kapılıp birçok yatırımcı belki de zararına satış yaptı.
Diğer taraftan yüksek fiyattan satış yapmış olanlar için ise daha düşük fiyattan hisseleri alma imkânı doğmuş oldu. Dalgalı piyasalarda, dip ve zirvelerde yanıltıcı haber ve hareketlere daha fazla rastlarız. Borsa özelinde bakacak olursak; bazen düşüş yönlü pozisyon alan büyük yatırımcı grupları yüksek fiyattan sattıkları hisseleri daha ucuz fiyattan yerine koymak için asılsız ve olumsuz haberler yayarak küçük yatırımcıları satışa yöneltmeye çalışırlar. Borsa tabiriyle bu işleme “döktürme veya silkeleme” denir.
class=”medyanet-inline-adv”>
Cuma akşamı yaşanan olay bu tanıma olukça uyuyor. Yükselişlerde de tam aksi bir durum vardır. Düşük fiyattan aldıkları hisseleri yüksek fiyattan yeni alıcılara ve küçük yatırımcılara satmak için abartılı olumlu haberler yayarlar ve hisselerin yükselişini sağlarlar. Bu haberlere inanıp gelen alıcılara satış yaparak kârlarını realize ederler. Yine borsada “mal alıcıya verilir” diye bilindik bir söz var. Abartılı coşku çoğu zaman yanıltıcı sonuçlar verebiliyor.
Olaya sadece hisse senetleri piyasası olarak bakmamak gerekir. Ayrıca VİOP tarafı ve kaldıraçlı işlemler yönü var. VİOP piyasasında hisse ve birçok yatırım aracında (endeks, döviz, altın, gümüş, pariteler) gerek düşüş, gerekse yükseliş yönlü işlemler söz konusu. Bu açıdan geçtiğimiz günlerde VİOP’ta endekste kısa pozisyon açanların (düşüş yönlü pozisyon alanlar) son günkü işlemlerden kârlı çıktıklarını söylemek yerinde olacak.
class=”medyanet-inline-adv”>
Cuma gecesi ise sosyal medyada Şimşek’in istifa ettiği haberleri yayıldı. Ancak ilerleyen saatlerde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten çok net bir açıklama ile yalanlama gelince ortam sakinleşti. Bu açıklamaya bağlı olarak tavsiye olmaması kaydıyla; pazartesi günü Borsa İstanbul’da tepki alımlarının gelmesi olasıdır. Bu meyanda satış yapan yatırımcılar haliyle mağdur konumuna düşecek.
Son günlerde dövizdeki yükselişte de “istifa spekülasyonunun” belli ölçüde payı var. Döviz kurlarındaki çıkışın ülke ekonomisine zararları olayın ayrı yönü. Döviz cinsinden borçların artan TL karşılıkları, enflasyona olumsuz yansımaları, son dönemde Türkiye’ye gelen portföy yatırımlarına etkileri, şirketlerin kur giderlerindeki artışlar gibi ilk akla gelen bazı sonuçları saymak mümkün. Piyasa algısının yanlış bilgilerle bozulması istikrarsızlık görünümü yanında para ve sermaye piyasalarına olduğu kadar ülke ekonomisine de zarar veriyor.