Kasım ayı tüm dünyada ‘Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı’, 17 Kasım da ‘Akciğer Kanseri Farkındalık Günü’ydü. Akciğer kanseri, dünya genelinde en sık görülen ve en fazla ölüme yol açan kanser türü. Her yıl tüm dünyada yaklaşık 2.5 milyon kişi akciğer kanserine yakalanırken, Türkiye’de bu rakam 50 bin kişiye ulaşmaktadır. Dünya genelinde her yıl 1.8 milyon kişi, Türkiye’de ise 35 bin kişi akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. Rakamlar gerçekten ürpertici.
SİNSİCE İLERLİYOR
Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği Uzmanı Dr. Murat Kıyık, akciğer kanserinin başlıca nedenlerinden birinin sigara kullanımı olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: “Nargile, pipo, puro ve elektronik sigara gibi tütün ürünleri de kanser riskini artırmaktadır. Ayrıca, pasif sigara içiciliği, tozlu ve kokulu işlerde çalışmak, kirli hava gibi çevresel faktörler de akciğer kanserine yol açabilmektedir. Türkiye’de sigaraya başlama yaşı 11’e kadar düşerken, Dünya Sağlık Örgütü’nün 2023 verilerine göre ülkemizde 15 yaş altı bireylerde sigara içme oranı yüzde 18 olup, 15 yaş üstü yetişkinlerde ise yüzde 31 seviyelerindedir.”
Akciğer kanserinin, genellikle belirti vermeden ilerlediğinin altını çizen Uzm. Dr. Kıyık, “Bu da erken tanıyı zorlaştırır. En yaygın belirtiler arasında öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrıları, halsizlik, zayıflama, ses kısıklığı ve öksürükle ağızdan kan gelmesi yer alır. Hastalık, vücudun diğer bölgelerine yayıldıkça baş ağrısı, karın ağrısı ve kemik ağrıları gibi daha fazla belirti gösterebilir. Erken evrelerde ise genellikle hiçbir belirti yoktur. Bu da hastalığın sinsice ilerlemesine neden olur” dedi.
UZUN SÜRELİ TAKİP ÇOK ÖNEMLİ
ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde yapılan akciğer kanseri tarama çalışmalarının hastalığın erken evrede tespit edilmesine ve tedaviye başlanmasına olanak tanıdığını söyleyen Uzm. Dr. Kıyık, şöyle dedi: “50- 77 yaş arasındaki, 20- 30 yıl boyunca sigara içmiş bireyler risk grubu olarak belirleniyor. Bu gruptaki kişilere, düşük doz bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları yapılıyor ve kanser riski tespit edilen bireyler hızla tedaviye alınıyor. Şüpheli nodüller görülen bireyler ise daha sık aralıklarla takip ediliyor. Herhangi bir belirti göstermeyenler ise uzun süreli izlemeye alınıyor. Bu tarama çalışmaları, akciğer kanserinin erken evrede yakalanması ve sağ kalım süresinin artırılması açısından büyük önem taşıyor.”
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR
Akciğer kanserinde erken tanının, tedavi şansını önemli ölçüde artırdığına dikkat çeken Uzm. Dr. Kıyık, şunları söyledi: “Hastalığın erken evresinde tümör genellikle 3 cm’den küçük olup, herhangi bir yayılım göstermemektedir. Erken evrede yapılan cerrahi müdahalelerle hastaların yaşam şansı yüzde 90’a kadar çıkabilirken, ilerlemiş evrelerde bu oran yüzde 5’in altına düşer. Bu yüzden erken teşhis çok önemlidir.”
SİGARAYI HEMEN BIRAKIN!
Uzm. Dr. Kıyık, şu önerilerde bulundu: “Eğer sigara içiyorsanız, derhal bırakmak hem kendi sağlığınızı hem de sevdiklerinizin sağlığını koruyacaktır. Sigara içmeyenler ise çevrelerindeki kişileri sigara içmemeleri konusunda uyarmalıdır. Düzenli sağlık kontrolleri ve sigara içenlerin erken tarama programlarına katılması, bu kanser türünün önlenmesinde ve tedavisinde kritik rol oynamaktadır.”