Dünyanın en büyük teknoloji devlerinden olan Google, piyasadaki hakimiyetini ABD, AB ve diğer ülkelerde “tekelcilik” faaliyetleri için kullanmakla suçlanıyor. Piyasanın yaklaşık yüzde 90’ını elinde bulunduran teknoloji devi açılan davalar nedeniyle 2005’te yaklaşık 100 olan avukat sayısını günümüzde 900’e kadar çıkarmış durumda… Geçtiğimiz günlerde Avrupa Birliği (AB) tarafından 8 milyar euronun üzerinde 3 ayrı cezaya çarptırılan Google, teknoloji yatırım ve yönetim firması Bernstein analistlerine göre açılan davalar nedeniyle yaklaşık 100 milyar dolar ceza ödemek zorunda kalabilir.
Yapay zeka davalarının da eklenmesiyle bu tazminatların daha da yüksek rakamlara ulaşılabileceğine dikkat çekilirken, Google hakkında birçok ülkede farklı nedenlerle soruşturmalar sürüyor. İşte küresel anlamda şirkete yönelik açılan davalardan bazıları…
AB’DEN 2,4 MİLYAR EUROLUK CEZA
Milliyet’in haberine göre 2009’da Microsoft tarafından desteklenen PR firması Infederation LTD, AB Komisyonu’na Google’ın alışveriş sektöründe kendi hizmetlerini ön plana çıkardığını ve yetkisini kötüye kullandığını belirterek şikayette bulundu. 10 Kasım 2010’da başlatılan resmi soruşturmanın sonucunda Google’a 2,4 milyar euro ceza kesildi. Bu, AB tarafından şu ana kadar verilen en yüksek kesinleşmiş para cezası.
GOOGLE’A ANDROID CEZASI
2013’de Nokia, Microsoft, Oracle gibi şirketlerin de aralarında olduğu 17 şirketin bir araya gelmesiyle oluşan FairSearch isimli girişim; Google’nın mobil cihaz üreticisi şirketlere telefonlarda Youtube ve Google Maps gibi uygulamaların bulunması karşılığında android işletim sisteminden ücretsiz faydalanmasına izin verdiği gerekçesiyle şikayetçi oldu. 2015’te başlatılan resmi soruşturma kapsamında AB Komisyonu, Google’ın Android işletim sisteminin piyasada haksız rekabet kurarak AB’nin antitröst yasalarını ihlal ettiğine karar verdi, 4.3 milyar euro ceza kesildi. Google kararı temyize götürdü.
ADSENSE SORUŞTURMASI GOOGLE’A PAHALIYA PATLADI
AB komisyonu Google’a, internet reklamlarıyla ilgili hizmeti AdSense’de piyasa hakimiyetini kötüye kullandığı için 2016 yılında soruşturma başlattı. Komisyon 2019 yılında 1.49 milyar euro cezaya mahkum etti. Google karara itiraz etti. Avrupa Adalet Divanı yapısı içinde yer alan Genel Mahkeme, 5 yıl önce kesilen 1.49 milyar euro para cezasını yürürlükten kaldırdı. Bu şikayet, Google’a toplamda 8.25 milyar euroya mal oldu.
ABD’DE DAVALAR SÜRÜYOR
2020’de ABD Adalet Bakanlığı ve 38 eyalet başsavcısı Google’ın internet araması ve arama reklamcılığı konusunda “yasa dışı tekel” oluşturarak Sherman Antitrust Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle dava açtı. Ocak 2023’te ise, Adalet Bakanlığı Kaliforniya, Colorado, Connecticut, New Jersey, New York, Rhode Island, Tennessee ve Virginia eyaletlerinin başsavcılarıyla Google’ı dijital reklamcılık sektöründe tekelcilik yapmakla suçlayan bir dava açtı. Dava devam ediyor.
DİĞER ÜLKELERLE DE DAVALIK
Kaliforniya: Kaliforniya, Oakland’daki mahkeme Google’a kullanıcılarının gizliliğini ihlal ettiği gerekçesiyle 5 milyar dolarlık dava açtı. Google uzlaşma yolunu seçti.
Fransa: Fransa Rekabet Kurumu, Google’a, içeriklerini kullandığı Fransız yayıncılara yeterli ücret vermediği için 250 milyon euro ceza kesti.
İngiltere: İngiltere Rekabet Temyiz Mahkemesi, Google’ın dijital reklamcılık alanındaki uygulamalarının rekabet karşıtı olduğunu belirleyerek, şirkete karşı 13.6 milyar sterlinlik devasa bir dava açılmasına karar verdi.
Hollanda: Hollanda da İngiltere gibi ulusal medyanın dijital reklam kayıplarının Google tarafından karşılanmasını istiyor.
ÖZEL ŞİRKETLER ŞİKAYETÇİ
Google’a aralarında Axel Springer ve Schibsted’in de bulunduğu 32 medya grubu tarafından, medya şirketlerinin bu haksız rekabet ile gelirlerinin düştüğü gerekçesiyle 2.1 milyar euroluk dava açıldı.