srail, kendi geleceini ina etme hedeflerine sahip olduunu kimseden saklamyor. Snrlarn geniletme gayreti de ortada. Ama esas hedefi, ona engel tekil edecek gruplara, ideolojik yaplara kar “asimetrik sava” olduu da gz ard edilmemeli. Hizbullah liderinin ldrlmesi bu siyasi akln sonucu olarak karmzda.
ran zerinden cereyan eden tm olaylar da srail’i corafyada kalc klmaya gayret eden “kresel akl” zerinden analiz etmek gerekiyor. ran Cumhurbakan’nn ldrlmesi, Haniye’nin ehit edilmesi ve Hizbullah liderine ynelik operasyon, “topyekun sava olur mu?” sorusunu gndeme bouna tamad. srail, topyekun sava yapacak bir yapya, ran ise bunu gsleyecek ekonomik gce sahip deil. Ayrca sava demek kara mdahalesi demektir. ran ile srail arasnda karadan snr yok. Dolaysyla karadan mdahale olmazsa, bu hava zerinden atma olacana dair ou uzmann kanaati sz konusudur.
srail, bir taraftan Gazze’deki vahilii gndemden drmek istiyor, dier taraftan kendine kalc olma yolundaki blgesel engelleri ortadan kaldrmaya alyor. ran adna corafyada boy gsteren tm yaplar saf d brakma yoluyla ran’ “raz” klmay denediine dair fikir de hakim.
ran iindeki dengelere iyi bakmak gerekiyor!
ran her ne kadar kapal ve Bat ile atan bir profil zerinden tantlsa da, kapal kaplar arkasnda herkesle grt sr deil. Devletler bunu hep yapar zaten.
ran, srail’e roket cevab verirken bir taraftan zayf dm durumunu kapatmaya gayret ederken, dier taraftan ise “srail’e kimse bir ey yapamaz” grntsn de zarara uratt. Ama esas mesele udur: ran, srail konusunda nelere zorlanyor?
ran iinden dntrlmek mi isteniyor?
oka senaryolar var. ran zerine en fazla oynanan senaryo, “iinden dnm“. Yeni Cumhurbakan ieride fazla etkili olmasa bile ou gzlemciye gre dnmn simgesi olacak. Olup olmayacan ise greceiz. ran iindeki dengeler tek katmanl deil. “Hattas” var; ran iinde ran d tm aktrlerin de etki ve alan gzden kamamal. ABD, ngiltere ve blgedeki milisleri olan srail, ran’n iine hakim grnyor. Bu durumda “kadim devlet” nasl bir yol haritas ile geleceini dizayn edecek, bu nemli bir sorudur. Ne olursa olsun, ran bir btn ve istikrarl kalmal.
ran iine ynelik kk bir siyasi deprem, yeni g dalgas anlamna gelmektedir. Bundan en fazla etkilenecek lkeler ise Trkiye, Azerbaycan ve Ermenistan olacaktr. ran’n istikrar en bata Trkiye ve Azerbaycan iin hayati neme sahiptir.
srail’in “vaad edilmi topraklar” hezeyan ile corafyann geleceini tehdit altnda tuttuu aktr. srail’e dur denilmemesinin en balca nedeni, tpk Rusya-Ukrayna savanda olduu gibi, ABD ve ngiltere arasndaki in meselesidir. “Dnyann patronu kim olacak, kaynaklar kimin elinde olacak?” sorusu zerinden meydan muharebeleri yaanyor. Gnn sonunda bu soruya kim cevap verecek? Tabii ki, silah tccarlar! “Kresel finans kapitali” de bu durumdan ekonomik kazan salamay ihmal etmeyecektir.