İsrail ordusuyla Lübnan sınırında 8 Ekim’den bu yana çatışan Hizbullah üyeleri, geride kalan aylarda çoğunlukla silahlı insansız hava araçlarından ateşlenen füzelerin hedefi oldu. İsrail birçok otomobil ve motosikleti hareket halindeyken hedef aldı, Hizbullah’ın iki numarası Fuad Şükür ise grubun Beyrut’taki kalesi Dâhiye mahallesindeki bir binanın son katında vuruldu.
Ancak 17 Eylül Salı günü öğleden sonra neredeyse aynı anda gerçekleşen patlamalar, dünyayı şoka sürükledi. Hizbullah üyelerinin iletişim kurmak için kullandığı çağrı cihazları yerel saatle 15.45 sularında infilak etti, patlamalar Dâhiye çevresi ve Lübnan’ın başka bölgelerinde başladı.
ÖNCE DUMANLAR ÇIKTI, ARDINDAN SİLAH SESİNE BENZEYEN PATLAMALAR DUYULDU
Görgü tanıkları, insanların ceplerinden dumanlar çıktıktan kısa süre sonra, havai fişek ve silah sesine benzeyen küçük patlamalar duyulduğunu aktardı.
Güvenlik kameralarına yansıyan olaylardan birinde, bir mağazanın kasasının önündeki bir adamın pantolonunun cebinde patlama olduğu görüldü. Bir başka videoda, pazarda alışveriş yapan bir erkeğin cebindeki cihazın infilak etmesiyle etraftaki insanların panik halinde kaçtığı kayda yansıdı.
HASTANELERDE İZDİHAM, AKIN AKIN YARALI TAŞINDI
Patlamalar yaklaşık bir saat boyunca devam ederken, Lübnan genelinde hastanelere akın akın yaralı taşındı. Hastanelerde izdiham yaşanırken, Lübnan Sağlık Bakanlığı Salı akşamı patlamalarda en az dokuz kişinin öldüğünü ve 2 bin 750 kişinin de yaralandığını duyurdu.
CAN KAYBI ARTIYOR
Yetkililerin verdiği bilgiye göre, yaşamını yitirenler arasında siviller de var ve bir kız çocuğu da hayatını kaybetti. Fransız haber ajansı AFP, Fatma Cafer Abdullah isimli çocuğun bir Hizbullah üyesinin kızı olduğunu ve Beka Vadisi’nde öldüğünü bildirdi.
Lübnan’ın en büyük askeri gücü Hizbullah, Çarşamba gününün ilk saatlerinde üç üyesinin daha öldüğünü açıkladı. Böylece patlamalardaki ölü sayısı 12’ye çıkarken, Hizbullah’ın sınır çatışmasının başından bu yana kaybı ise 453’e yükseldi.
Lübnan Sağlık Bakanlığı, hastanelerde tedavi gören yaralılardan 200’ünün durumunun ağır olduğunu belirtiyor.
İRAN BÜYÜKELÇİSİ BİR GÖZÜNÜ KAYBETTİ
Patlamalarda İran’ın Lübnan Büyükelçisi Mücteba Amini de yaralandı. İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan iki kaynak, büyükelçinin sol gözünü kaybettiğini ve diğer gözünün de yaralı olduğunu söyledi. Büyükelçi Amini, tedavi için İran’ın başkenti Tahran’a götürülüyor.
DÜNYADA BİR İLK
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın patlamalarda yaralanmadığı bilgisi var. Peki, sıra dışı saldırı nasıl gerçekleşti? Beklendiği gibi İsrail’den henüz bir yorum veya açıklama yok, sıkı güvenlik önlemleriyle bilinen ve cep telefonu kullanmayan Hizbullah’ın böylesine büyük ölçekli bir saldırıya hedef olması, dünya çapında şaşkınlık yarattı. Dahası, dünyada bu tip bir olay daha önce hiç yaşanmadı ve saldırı İsrail’in Hizbullah’ın iletişim ağına derinden sızdığını gösterdi.
Kullanılan çağrı cihazlarının pillerin aşırı ısınmasına bağlı olarak infilak ettiği tahmin ediliyordu ancak birçok uzman, patlama görüntülerinin pillerin aşırı ısınmasıyla uyuşmadığını söylüyor. Bu uzmanlar çağrı cihazlarının üretim veya tedariki sırasında tahrif edilmiş olması dahil, bir tür tedarik zinciri saldırısının daha muhtemel olduğunu belirtiyor.
İsminin açıklanmasını istemeyen İngiliz ordusunda eski bir mühimmat uzmanı, cihazların her birine 10 ila 20 gram askeri sınıf yüksek patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini ve bunların sahte elektronik bileşenlerin içine gizlenmiş olabileceğini söyledi. Uzman, bunun alfanümerik kısa mesaj adı verilen bir sinyalle etkinleştirilmiş olabileceğini belirtti.
NEW YORK TIMES: İSRAİL GİZLİCE PATLAYICI YERLEŞTİRDİ
Bu yorumdan saatler sonra, Amerikan New York Times gazetesi, İsrail’in Hizbullah’ın yakın zamanda verdiği siparişteki çağrı cihazlarına gizlice patlayıcılar yerleştirdiğini duyurdu. Habere göre, Tayvan’dan sipariş edilen Gold Apollo marka çağrı cihazları Lübnan’a ulaşmadan patlayıcılar cihazın içine gizlendi ve uzaktan tetiklenebilmesi için de bir anahtar vardı.
BİR MESAJLA TETİKLENDİ
Haberini ismini vermeyen ABD’li ve diğer yetkililere dayandıran New York Times, patlamaların Hizbullah liderlerinden gelen bir mesajla tetiklendiğini, cihazın infilak etmeden önce birkaç saniye çalması gerekiyordu. Habere göre, saldırı yalnızca açık olan ve mesaj alan cihazları etkiledi.
Hizbullah’ın üyelerinin kullanması için Tayvan’dan 3 binden fazla Gold Apollo marka çağrı cihazı satın aldığını aktaran New York Times, aygıtların bazılarının grubun Suriye’deki üyelerine de dağıtıldığını ekledi.
AXIOS: SALDIRI ERKENE ÇEKİLDİ, ‘BİR KULLAN YA DA KAYBET ANIYDI’
Amerikan yayın organı Axios ise, İsrail’in aylarca hazırlık yaptığı planın İran tarafından ortaya çıkarılma ihtimali doğduğunu ve bu nedenle saldırının erkene alındığını bildirdi. Axios’a konuşan bir ABD’li yetkili “Bu bir kullan ya da kaybet anıydı” dedi, adını vermeyen bir İsrailli yetkili ise çağrı cihazlarının patlatılmasının topyekun savaşta bir açılış darbesi olarak planlandığını ancak son günlerde bubi tuzaklı cihazların tespit edilmesinden endişe duyulduğu için saldırının erkene çekildiğini aktardı.
MOSSAD OLAĞAN ŞÜPHELİ
Üst düzey Lübnanlı bir güvenlik yetkilisi ise, İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın çağrı cihazlarına gizlice patlayıcı yerleştirdiğini söyledi. Yetkiliye göre, sipariş edilen AP924 model çağrı cihazı adedi 3 bin değil, 5 bin.
Lübnanlı yetkili, Mossad’ın patlayıcıları üretim sürecinde çağrı cihazlarının içine sakladığını aktardı. Benzer haberler Sky News Arabia ve Al Jazeera gibi yayın organlarında yer aldı.
GOLD APOLLO: CİHAZLAR AVRUPA’DA ÜRETİLDİ
Tayvanlı üretici firma Gold Apollo ise bu sabah bir açıklama yaptı, infilak eden çağrı cihazlarının Avrupa’da imal edildiğini duyurdu.
Gazetecilere konuşan şirketin kurucusu Hsu Ching-Kuang, Avrupalı iş ortakları tarafından üretilen çağrı cihazların üstüne Gold Apollo markasının basıldığını söyledi. Hsu Ching-Kuang Avrupa’daki firmanın adını ise gazetecilerle paylaşmadı, “Biz sorumlu bir şirketiz, bu fazlasıyla utanç verici” dedi.