Mevsim, tam salça yapma mevsimi. Evlerde salça yapma telaşı ise sürüyor. Ev yapımı salça, yemeklere hem lezzet hem de sağlık katıyor. Evde yapılan domates ve biber salçası, katkı maddesi bulundurmuyor. Farklı aroması ve dokusuyla daha fazla lezzeti içinde barındırıyor. Ancak salça yaparken, bazı önemli noktalara dikkat edilmesi gerekiyor. Diyetisyen Betül Merd, sağlıklı salçanın nasıl yapılması gerektiğini ve salçanın bilinmeyen faydalarını anlattı.
ÇOK SAĞLIKLI BİR BESİN
Salçanın, yemekleri tatlandıran önemli bir besin kaynağı olduğunu söyleyen Merd, şöyle dedi: “Salça, yüzyıllardır yaz aylarında yetişen domates veya kırmızı biberin çeşitli işlemlerden geçirilmesiyle yapılıyor. Zengin tadı nedeniyle mutfaklarda kullanılan çok yönlü bir besin. Marketlerde satılan raf ömrü uzun konserve salçaları tüketmek mantıklı gibi görünse de evde sterilizasyon kurallarına uygun olarak yapılan salça daha sağlıklıdır. Salça, saklama koşullarına uyulduğunda, Türk mutfağının da vazgeçilmezidir.”
GÜNEŞİN ENERJİSİNİ ÇEKİYOR
Merd, salça çeşitleriyle ilgili şöyle bilgi verdi:
DOMATES SALÇASI: Domates salçası, Anadolu’da daha yaygın olarak üretilen ve tüketilen bir salça türüdür. Çekirdeklerinden ve kabuğundan ayrıştırılarak elde edilen domates püresi, kaynatma ya da güneşte bekletme gibi yöntemlerle salça haline getirilmektedir.
BİBER SALÇASI: Kırmızı biber salçası, sapları ve çekirdekleri çıkarılan kırmızı biberlerin ezilip tuzlandıktan sonra güneş altında kurutulmasıyla üretilir.
6-8 AY İÇİNDE TÜKETİLMESİ GEREKİR
Salçanın oksijene maruz kaldığında hızla bozularak renk, tat ve dokuda değişikliğe uğrayabildiğinin altını çizen Merd, doğru saklama kurallarını şöyle sıraladı:
Domates salçasının pH seviyesi ve stabilitesi, raf ömrü üzerinde önemli bir rol oynar.
Salça için doğru kaplar seçilmelidir. Kavanozlar camdan ve kapakları da hava geçirmez olmalıdır. Doğru kaplar, lezzeti koruyacak ve istenmeyen kimyasalların salçayı etkilemesini önleyecektir.
Kavanozlar, kullanmadan önce düzgün bir şekilde sterilize edilmelidir.
Kavanozların kapaklarının sıkı bir şekilde kapatıldığından emin olunmalıdır.
Kavanozlama ve kapatma işlemi tamamlandıktan sonra salça, kiler veya dolap gibi serin ve karanlık bir yerde saklanmalıdır. Isı dalgalanmalarının olmadığı ve doğrudan güneş ışığının girmediği alanlar seçilmelidir.
En iyi lezzeti elde etmek için 6-8 ay içinde tüketmek idealdir.
Tüketilmeden önce her zaman bozulma belirtileri olup olmadığı da kesinlikle kontrol edilmelidir.
ANTİOKSİDAN ZENGİNİ
EV yapımı salçanın sadece lezzetiyle değil aynı zamanda sayısız faydasıyla da ön plana çıktığını söyleyen Merd, bu fayladaları şöyle sıraladı: “Domates ve biber, A ve C vitaminleri ile mineraller açısından zengindir. Salça, serbest radikallerle savaşan antioksidanlar içermektedir. Salçanın lif içeriği sindirim sistemini destekler. Özellikle domates, A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra potasyum gibi mineraller ve likopen gibi antioksidanlar açısından da zengin bir kaynaktır. Yapılan araştırmalarda domatesin kalp sağlığını koruduğu, belirli kanser türlerinin riskinin azaltılmasında etkili olduğu ve bağışıklığı artırdığı belirlenmiştir.”
EVDE SALÇA NASIL YAPILIR?
Merd, evde nasıl salça yapılacağını da şöyle tarif etti:
Domates ve biberler iyice yıkandıktan sonra temiz bir bıçakla doğranır.
Pişirilen sebzeler bir blender veya el mikseri ile ezilir. Elde edilen karışım süzülerek pürüzsüz bir kıvam elde edilir.
Miktarına göre domates ve biberler, metal bir kapta uzun süre pişirilir. Bu aşamada tuz eklenir.
Salça sıcakken sterilize edilmiş kavanozlara dökülür ve kapakları sıkıca kapatılır.