İkinci el araç sektöründe sık sık dolandırıcılık haberleri kamuoyuna yansıyor. Türkiye’nin önde gelen ikinci el araç platformlarından biri olan VavaCars, sosyal medya platformları üzerinden çevrimiçi olarak gerçekleştirdiği anket sonuçlarına göre ikinci el araç alım satımı yapmak isteyen her üç kişiden birinin dolandırılma riski ile karşı karşıya kaldığını belirtti. İkiz araçla ekspertiz, sazan sarmalı, aracını bana sat – parayı başkasına gönder, change (parça) dolandırıcılığı, tramer kaydı dolandırıcılığı ise en çok karşılaşılan yöntemlerin başında geliyor. VavaCars sık görülen dolandırılma yöntemlerine ve alınacak önlemlere dikkat çekiyor.
Plaka değiştirilip başka aynı marka model araç ekspertizden geçiriliyor
Son dönemde sıkça karşılaşılan ikiz araçla ekspertiz yönteminde, rapor düzenlenecek araç ile aynı marka, model ve renkte olan bir aracı plaka değişikliği yaparak ekspertize getiren kötü niyetli satıcılar, satışı yapılacak araç sağlammış gibi sahte bir rapor alıyor. Alınan bu raporla birlikte araçların kusurları gizlenerek satışa sunuluyor. Bu noktada alıcıların dolandırılma riskine karşı aracın şasi ve motor numaralarını kontrol etmesi tavsiye ediliyor.
Sazan sarmalı yöntemi
Sazan sarmalı yöntemi ise genellikle internetten veya sosyal medya üzerinden yayılan araç satış ilanları aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Satıcı pozisyonunda bulunan dolandırıcılar, kendilerini gerçek bir araç sahibi gibi göstererek alıcıları çeşitli tuzakların içine çekiyorlar. Özellikle ilanlarda piyasa fiyatlarından daha ucuza araçları sunuyorlar ve bunu borçlu olmaları, acil paraya ihtiyaç duymaları, yeni aracın kaporasını vermiş oldukları gibi çeşitli yalanlarla süslüyorlar. Sazan sarmalı dolandırıcılık yönteminden korunabilmek için alıcıların, aracı görmeden ve gerekli resmi işlemleri yapmadan asla para göndermemesi tavsiye ediliyor.
Change (parça) dolandırıcılığı yöntemi
Change (parça) dolandırıcılığı, hurda veya ağır hasarlı araçların şasi veya motor numaralarının çalıntı ya da trafikten yasaklanmış araçların numaralarıyla değiştirilmesiyle yapılıyor. Bu yöntemle hukuki olarak problemli araçlar kimlikleri değiştirilerek piyasaya sürülüyor. Anlaşılması oldukça zor olan bu yöntemden korunmak için güvenilirliğinden emin olunmayan kişilerden veya kurumlardan/platformlardan araç alımı tercih edilmemelidir.
Tramer kaydının sisteme geç düşmesinden faydalanıyorlar
Bir diğer dolandırıcılık yöntemi olan tramer kaydı dolandırıcılığında ise kazalı araçları kozmetik makyaj yaparak ilana konuyor. Hasar daha tramer kaydına girmeden hızlı şekilde aracın satışı gerçekleştiriliyor. Kaza tramer kayıtlarına geç girebildiğinden alıcı tramer kaydı sorgulattığında aracın hasar kaydına ulaşamayabiliyor. Bu dolandırıcılık yönteminden korunmak için alıcılar, kurumsal, güvenilir ekspertiz merkezlerinde aracı satın almadan önce kontrol ettirmelidir. Ayrıca güvenilirliği ispat edilmiş kurumsal platformlardan araç alımı tercih edilmelidir.
Para transferi ve devir işlemi aynı kişiyle yapılmalı
Alıcıların dışında satıcılar da dolandırıcılık tehlikesiyle karşılaşabiliyor. “Aracını bana sat- parayı başkasına gönder” yönteminde bu işi yapanlar, hedefe aldıkları satıcıyla anlaşıyorlar. Alıcı tarafına para gönderimini de yaparak bir bahaneyle noterde aracın bir yakının üzerine devredilmesini talep ediyorlar. Önden parayı alan alıcı da işlemi gerçekleştiriyor. Sonrasında ise dolandırıcı, araç başkasına devredildiği için gönderdiği parayı satıcıdan geri talep ediyor. Bu dolandırıcılık riskine karşı satıcılar, para transferi yaptıkları kişiyle devir işlemini gerçekleştirdikleri kişinin aynı olmasına dikkat etmelidir.
“Güven vermeyen ekspertiz merkezlerinden uzak durulmalıdır”
VavaCars Ticari Grup Başkanı Serdıl Gözelekli, tüm bu bahse konu yöntemlerde öncelikle alıcıların veya satıcıların zaaflarının hedef alındığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Dolandırıcılar piyasa değerinin çok altında fiyatlar sunarak cazip tekliflerle alıcıları cezbederler. Aracın gerçek kilometresi veya geçmiş hasarlarını gizlerler. Araç donanımıyla ilgili bilerek ve isteyerek yanlış bilgilendirme yaparlar.”
Ayrıca son dönemde ikiz araçla ekspertiz olaylarındaki artışa dikkat çeken Gözelekli, ekspertiz merkezi seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalara dair, “Güven vermeyen ekspertiz merkezlerinden uzak durulmalıdır. Ekspertiz merkezi gerekli yetki belgelerine sahip, uzun süredir faaliyet gösteren ve uzman kadroya sahip bir merkez olmalıdır. Detaylı ve geniş kapsamlı ekspertiz raporu sunması, ayrıca güncel ve ileri teknoloji cihazlarla hizmet vermesi de önemlidir” dedi.