Demans (bunama), dünya genelinde en çok görülen 7’nci ölüm nedeni. Demansın, küresel bir sağlık krizi halini aldığını belirten Nöroloji Uzmanı Dr. Oğuzhan Onultan, bu hastalıkla ilgili önemli bilgiler paylaştı.
RAKAMLAR ÜRKÜTÜCÜ
Uluslararası kuruluşların istatistiklerine göre; dünyada her 3 saniyede bir kişide demans geliştiğini söyleyen Uzm. Dr. Onultan, demansın artışı ile ilgili şu rakamlara dikkat çekti: “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 2050 yılında dünya genelinde 65 yaş ve üzeri nüfusun 2’ye katlanarak, 2.1 milyar kişiye ulaşması bekleniyor. Bu artışla birlikte, demans ile yaşayan kişi sayısının da 153 milyona ulaşması öngörülüyor.
2023 yılı itibarıyla dünya çapında 55 milyondan fazla demanslı kişi yaşıyor. Bu sayı her 20 yılda bir neredeyse 2 katına çıkarak, 2030 yılında 78 milyona, 2050’de ise 139 ila 153 milyon arasına ulaşacak. Artışın büyük kısmı gelişmekte olan ülkelerde görülüyor. Ayrıca demans, yaşlılar arasında engellilik ve bağımlılığın en önemli nedenlerinden biri.”
İŞİTME ÇOK ÖNEMLİ
Dünya genelinde sağlık hizmetlerinin ve yaşam koşullarının iyileşmesiyle birlikte, insanların yaşam süresinin uzadığını ve bunun da yaşlı nüfusun artmasına neden olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Onultan “Yaşlılık, demans için en güçlü risk faktörlerinden biridir.
Çünkü, yaşlandıkça beyin hücrelerinin hasar görme ve işlevlerini kaybetme olasılığı artar. Yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte hipertansiyon, diyabet ve işitme kaybı gibi diğer demans risk faktörleri de yaygınlaşır ve demans vakalarının artmasına yol açar” diye konuştu.
12 DEĞİŞTİRİLEBİLİR RİSK FAKTÖRÜ
Dünya çapındaki demans vakalarının yüzde 40’ının değiştirilebilir risk faktörlerine bağlı olarak meydana geldiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Onultan, Lancet Tıp Dergisi’nin raporunda yer alan 12 risk faktörünü şöyle sıraladı: “Rapora gör demansın ‘potansiyel olarak değiştirilebilir’ 12 risk faktörü var. Bu faktörler; az eğitim, hipertansiyon, işitme bozukluğu, sigara içmek, obezite, depresyon, fiziksel hareketsizlik, diyabet, düşük sosyal iletişim, aşırı alkol tüketimi, travmatik beyin hasarı ve hava kirliliği.
KOLESTEROLÜNÜZ YÜKSEK VE GÖRME KAYBI VARSA DİKKAT!
Görme kaybı ve yüksek kolesterolün de demans gelişimiyle ilişkili yeni risk faktörleri listesine eklendiğini söyleyen Uzm. Dr. Onultan, “Bunlar önemli yeni kanıtlar. Bu bulgular, demansın önlenmesi ve yönetimi için yeni stratejilerin geliştirilmesine olanak tanıyabilir ve bireylerin yaşam tarzı değişiklikleri yaparak bu risk faktörlerini azaltabileceklerini gösterir. Özellikle görme kaybı ve yüksek kolesterolün beyin sağlığı üzerine olumsuz etkileri olabileceği için bu durumların yönetimi demans riskini azaltmada önemli olabilir” diye konuştu.
AKTİF BİR YAŞAM BENİMSEYİN
DEMANS vakalarındaki artışın değiştirilebilir risk faktörlerine odaklanarak kısmen önlenebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Onultan, “Eğitim seviyesinin artırılması, kan basıncının kontrol altında tutulması, işitme kaybının önlenmesi veya tedavi edilmesi, sigara içmeme, sağlıklı kilonun korunması, depresyonun tedavi edilmesi, fiziksel olarak aktif kalınması, diyabetin yönetilmesi, sosyal iletişimin artırılması, alkol tüketiminin sınırlandırılması, beyin yaralanmalarının önlenmesi ve hava kirliliğinin azaltılması gibi faktörler üzerinde çalışılarak demans riski azaltılabilir” dedi.