Bakanlktan “Dnya Hepatit Gn” dolaysyla yaplan yazl aklamaya gre, bu yln temas, lkelerde tan ve tedaviye eriimi geniletmek iin ibirliine vurgu yapan “Harekete Geme Zaman” olarak belirlendi.
Hepatit, en basit anlamyla karacier iltihab olarak tanmlanrken, viral hepatitler, kronik karacier hastal, siroz ve karacier kanserine yol aabilen, tm dnyada yaygn olarak grlen nemli halk sal sorunlar arasnda yer alyor.
HEPATT B VE HEPATT C’YE DKKAT
Viral hepatitlere, bata Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C, Hepatit D ve Hepatit E virsleri olmak zere farkl virs tiplerinin sebep olabiliyor. zellikle Hepatit B ve Hepatit C virsleri, uzun vadede kronik karacier hastal, siroz veya karacier kanserine yol aabiliyor.
Kirlenmi su ve besinlerle salgnlara yol aabilen, kt hijyenik koullarda kolaylkla bulaabilen bir hastalk olan Hepatit A enfeksiyonu, ocukluk anda hafif belirtilerle geiriliyor, ileri yalarda ise daha ar seyredip iddetli karacier hastalna sebep olabiliyor.
Bebeklere 18’inci ve 24’nc aylarda, risk grubundaki kiilere de en az 6 ay ara ile 2 doz halinde salk kurulularnda Hepatit A as uygulanyor, bu a kapsaylcl yksek oranlarda srdrlyor.
BULAMA YOLLARI
Hepatit B’nin bulama yollar arasnda, kontrol edilmemi kan ve kan rnlerinin damar yoluyla vcuda verilmesi, sterilize edilmemi cerrahi malzemelerin kullanld di tedavisi ve tbbi mdahaleler, tra ba, di fras gibi eyalarn paylam, sterilize edilmemi aralarla dvme, akupunktur veya vcut taklarnn uygulanmas, Hepatit B ve Hepatit C tayclarnn aile ii temas ve korunmasz cinsel iliki yer alyor.
Hepatit C virsnn bulama yollar, Hepatit B virs bulama yollar ile benzer olmakla birlikte esas yaylma yolu hastalk bulam kan ve kan rnleri ile dorudan temas olarak n plana kyor.
Ancak Hepatit C virs bulam kan ile temas etmi dier vcut svlar da bulama asndan kaynak olabiliyor. Hepatit C virsne kar a henz bulunmamakla birlikte kullanlmaya balanan yeni ilalarla tedavide yzde 95’in zerinde iyileme salanyor.
BAKANLIKTAN AIKLAMA
Salk Bakanl tarafndan yaplan aklamada, Hepatit B hastalndan korunmann en etkili yolunun alanma olduu vurgulanarak, u bilgilere de yer verildi:
“lkemizde Hepatit B as 1998 itibaryla Salk Bakanl ocukluk Dnemi A Takvimi’ne eklenmitir. 2005-2009 yllarnda okullarda yaplan destek alamalar ve risk grubu alamalar uygulamaya alnmtr. Bakanlmzca yrtlen ‘Geniletilmi Baklama Program’ kapsamndaki Hepatit B kontrol program stratejilerine gre Hepatit B alamalar yksek ncelikli strateji olarak belirlenmitir. Baklama hizmetleri, Bakanlmz tarafndan yrtlen en nemli ve etkili koruyucu salk hizmetlerinden biridir.”
“Birlemi Milletler (BM) Srdrlebilir Kalknma Amalar’nn baar gstergelerinden biri 5 ya alt ocuklarda akut Hepatit B hastal grlme sklnn yz binde 1’in altna indirilmesidir. lkemizde bu hedefe 2009 itibaryla ulalm ve halen srdrlmektedir.” ifadelerine yer verilen aklamada, Hepatit B asnn, bebeklerde ilk dozunun doumda, 2. ve 3. dozlarnn ise 1 ve 6 aylkken uyguland hatrlatld.
Aklamada, Hepatit B asnn risk grubundaki kiilere ise 0, 1 ve 6 ay takvimi ile 3 doz olarak uyguland ifade edildi.
Hepatit D virsnn, Hepatit B virs enfeksiyonu olan kiilerde hastala yol at, kiide Hepatit B virs yoksa Hepatit D virsnn de enfeksiyon yapamayacana dikkatin ekildii aklamada, “Hepatit B virs enfeksiyonu olan kiilerde Hepatit D virs, hafif seyreden Hepatit B virs enfeksiyonunu daha ar ve hzl seyreden bir hastala dntrebilir.” uyarsnda bulunuldu.
VAH VE EVCLL HAYVANLARDA BULUNUYOR
Hepatit D virsnn kan ve kan rnleri temasyla, kas ii veya damar ii enjeksiyonla, cinsel yolla ve mukoza yoluyla bulaabildiine iaret edilen aklamada, Hepatit E virsnn ise dk ile temas yoluyla bulat, vahi ve evcil hayvanlarda bulunduu anlatld.
Hepatit E hastalnn gebelikte geirildiinde daha ciddi seyredebilecei belirtilen aklamada, zellikle gebelerde son 3 aylk dnemde dk, erken doum, ciddi karacier yetmezlii riskinin artmasna sebep olabilecei hatrlatld.
Hepatit E virsnn asnn olmad anmsatlan aklamada, a dnda hepatitlerden korunmann en etkili yolunun, bulama ekline gre gerekli korunma nlemlerinin alnmas olduu bilgisi verildi.