Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Özveri, şiddetli sancılarla yaşamı kabusa çeviren böbrek taşının, özellikle yaz aylarında aşırı sıcakların ve nemin de etkisiyle daha da arttığını söyledi. Doç. Dr. Özveri, vücudun kaybettiği sıvının yetersiz su tüketimi nedeniyle yerine konulamamasıyla böbrek taşı oluşumunun daha da arttığına dikkat çekerek “Tuzlu kuruyemişler, işlenmiş peynir ve et ürünleri gibi yüksek sodyum içeren besinler ve fastfood yiyecekler tüketilmesi, yüksek proteinli diyetler yapılması, böbrek taşına zemin hazırlayabilmektedir” dedi.
BÖBREKLERE ZARAR VEREN 5 YAZ HATASI
Tedavi edilmeyen böbrek taşının ileride böbrek kaybına bile yol açabildiğinin altını çizen Doç. Dr. Özveri, bu kabusun, bazı basit kurallara dikkat edilerek, önlenebileceğini söyledi. Doç. Dr. Özveri, böbreklere zarar veren 5 yaz hatasını ve dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:
1– YETERSİZ SU TÜKETİMİ
Yazın aşırı sıcaklar ve nem terlemeyi artırdığından vücuttan su kaybı da hızlanıyor. Ancak su içme alışkanlığı olmayan hatta suyu zorla içen pek çok kişi, bu nedenle sadece susadıklarında su içiyor ya da su yerine şekerli, gazlı içecekleri tüketiyor. Ancak özellikle yaz aylarında mutlaka günde 2,5 litre su içmek gerekiyor. Şekerli ve gazlı içecekler fayda yerine sağlığa zarar verirken, çay ve kahve içmek de sanıldığının aksine suyun yerine geçmediği gibi diüretik etkileri dolayısıyla vücuttan su atılmasına neden oluyor. Yetersiz su tüketimi böbrek taşı başta olmak üzere bir çok böbrek hastalığına zemin hazırlarken, tedavi edilmediğinde böbrek kaybına bile yol açabiliyor.
2- AŞIRI TUZ TÜKETİMİ
Ülkemizde ne yazık ki tuz tüketimi, olması gereken seviyenin çok üzerinde. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre; günlük tuz tüketimi kesinlikle 5 gramı (1 çay kaşığı) geçmemeli. Pek çok kişinin yemeklere ayrıca tuz eklediğini, bunun da kalp ve hipertansiyon gibi hastalıkların yanı sıra böbrekte de taş oluşumuna neden olabilmektedir. Sebzeden süt ürünlerine dek pek çok yiyeceğin içerisinde tuz vardır. Bu nedenle ayrıca yemeklere tuz eklememek gerekir. Son yıllarda fast-food tarzı beslenme, hazır gıdalar ve çeşit çeşit atıştırmalıklar büyük ilgi görüyor. Ancak bu ürünlerin içinde çok yüksek miktarlarda tuz bulunuyor.
3– YETERSİZ SEBZE TÜKETİMİ
Yaz aylarında dışarıda geçirilen sürenin artması, tatil dönemlerinde özellikle açık büfelerde sebze yemekleri yerine kızartma ve et ağırlıklı beslenme ile kahvaltıda işlenmiş et ürünlerine ağırlık verilmesi de böbreklere zarar veriyor. Hayvansal proteinlerin aşırı tüketilmesi taş oluşumuna neden oluyor.
e her türlü ‘bitkisel’ adı altında satılan ürünlerden kaçınmak gerekiyor.
4– SAĞLIKSIZ DİYET
Özellikle yaza girerken ve yaz mevsiminde tatile çıkmadan önce zayıflama amacıyla yapılan diyetler bir süre sonra sürdürülemeyip, bırakılabiliyor hatta bırakıldıktan sonra çok daha fazla kilo olarak geri dönebiliyor. Fazla kilo şüphesiz sağlığın en önemli düşmanlarından biri olduğu gibi böbrek sağlığı için de son derece zararlı. Öyle ki aşırı kilolu ya da obezite tanısı konulan kişilerde böbrek taşı riskinin arttığı görülüyor. Ancak aşırı kilolardan kurtulmak için sürdürülebilirliği olmayan, fayda yerine zarar veren, yüksek proteinli şok diyetlerden ve her türlü ‘bitkisel’ adı altında satılan ürünlerden kaçınmak gerekiyor.
5– HAREKETSİZ YAŞAM
Aşırı sıcaklar ve yüksek nem adeta göz açtırmıyor ve özellikle riskli gruptaki kişilerin güneşin dik olduğu saatlerde mümkünse evde kalmalarında fayda var. Yine, güneş ışınlarının dik ve yoğun geldiği 11:00-16:00 saatleri arasında dışarıda spor yapmak da tehlikeli olabileceğinden, günün erken ya da akşam saatleri dışarıda yürüyüş/ spor için uygun zamanlar. Ancak bazı kişiler yazın mevsimsel koşulları nedeniyle dışarıda değil yürüyüş yapmak, hiçbir aktivitede bulunmayarak eve kapanabiliyorlar. Hareketsizlik de sağlığa pek çok açıdan zarar verdiği gibi böbrek taşının görülme sıklığının da artmasına neden olabiliyor. Bu nedenle egzersizi ihmal etmemek, hareketsiz kalmaktan kaçınmak gerekiyor.