EYT yasasının ardından milyonlarca yurttaşın beklediği kademeli emeklilik sisteminde ilk defa bir ışık belirdi…
En düşük emekli maaşını 12.500 TL yapan AKP’nin emeklilik sistemiyle ilgili kapsamlı değişiklik sözleri kademeli emekliliği tekrar gündeme getirdi…
AKP Grup Başkanı Abdullah Güler. emeklilik sistemiyle ilgili kapsamlı değişiklik yapılacağını söyledi. Güler, “Önümüzdeki dönem inşallah emeklilik sisteminde daha dengeli, adil bir uygulamayı hayata geçirmemiz gerekiyor. Bunun için bir gelir kalemi oluşturmak lazım. Bütçe disiplinini bozmadan bir sistem inşa etmek lazım. O konuda da çalışmalarımız devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı önümüzdeki dönemlerde enflasyonun ciddi oranda düşmeye başlaması ve hem enflasyonla beraber bütçe disiplinini de elden bırakmadan bu konuda sabit gelirli vatandaşlarımızın gelirlerini artıracak, enflasyona ezdirmeme noktasında gayretimiz ve çabamız devam edecektir” diye konuştu.
ERDOĞAN’DAN EMEKLİLİK REFORMU MESAJI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. yılı dolayısıyla gittiği KKTC’den dönüşte bir gazetecinin “Basına yansıyan bazı haberler var, emeklilik sisteminde köklü değişiklik içeren yeni bir hazırlık yapılıyor diye. Bu konuyla ilgili görüşlerinizi öğrenebilir miyiz?” şeklindeki sorusunu özetle şöyle yanıtladı:
“Biz ölçüyoruz, biçiyoruz. Nasıl bu işi ekonomik dengeleri bozmayacak biçimde götürürüz? Buna bakıyoruz, adımlarımızı da buna göre atıyoruz. Onun için de yeni yasama döneminde inşallah bu konuyu gündeme alacağız. O şekilde de yola devam edeceğiz. Grup başkanımız ne açıkladıysa gündemimizde o konular var, gerisi söylentiden ibaret.”
EMEKLİLİK REFORMU NASIL OLACAK?
Sosyal güvenlik sisteminde nimet – külfet dengesini gözeten, prim günü ile emekli aylığı arasında bağı yeniden sağlayan, hakkaniyetli bir düzenleme yapılabilmesi için 2008 öncesi ve sonrasını kapsayacak şekilde emekli aylığı bağlama oranları ve güncelleme katsayılarının yeniden belirlenmesi gerekiyor. Böyle bir değişiklik mevcut tüm emeklilerin kök aylıklarının artırılması anlamına geliyor. Dezenflasyon programının uygulandığı bir dönemde bütçeye yük getirecek böylesi bir düzenlemenin hemen hayata geçirilmesi zor görünüyor. Kapsamlı bir çalışmayı gerektirdiği hususu da gözetilerek kök aylıklarda artış sağlayacak düzenlemenin hayata geçmesinin bir iki yılı bulacağı tahmin ediliyor.
Sosyal güvenlik sisteminde en acil düzenleme ihtiyacı en düşük emekli aylığı alanlar için bulunuyor. Her 6 ayda bir en düşük emekli aylığını artırmak zorunda kalmamak için tek geçim kaynağı emekli aylığından ibaret olanlarla ilgili bir sosyal yardım programı tartışılıyor. Almanya başta olmak üzere birçok ülkede uygulanan modelde, emekli aylığından başka geliri olmayanlara kira yardımı ve düzenli sosyal yardımlar yapılıyor. En düşük emekli aylığının 6 ayda bir artırılması ihtiyacını ortadan kaldırmak için düşünülen sosyal yardımın hak temelli olması, kime hangi koşulda sosyal yardım verileceğinin kanunla belirlenmesi gerekiyor.
KADEMELİ EMEKLİLİK SONRASI 65 YAŞ
Sosyal güvenlik sisteminde değişiklik yapılırken emeklilik yaşında bir artış beklenmiyor. Çünkü emeklilik yaşı kademeli olarak önümüzdeki süreçte 65’e çıkacak. Şu an çalışma hayatında olan bazı kişiler için emeklilik yaşı 65’e çıkmış bulunuyor.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle ilk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar için emeklilikte yaş koşulu kaldırıldı.
İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacaklar.
İlk defa sigortalı çalışmaya 30 Nisan 2008 tarihinden sonra başlayanlar 31 Aralık 2035 tarihine kadar 4/1-a (işçi) statüsünde 7200 prim gününü, 4/1-b (esnaf) ve 4/1-c (memur) statüsünde çalışanlar ise 9000 prim gününü tamamladıkları takdirde kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecekler.
Söz konusu prim gününü 2035’ten sonra tamamlayanların emeklilik yaşı ise geciktikleri her 2 yıla karşılık bir yıl artacak. Prim gününü 1 Ocak 2044’ten sonra tamamlayan erkekler ile 1 Ocak 2048’den sonra tamamlayan kadınlar 65 yaşında emekli olabilecekler.
İlk defa sigortalı çalışmaya 2019 yılında başlayan erkekler esnaf ve memur statüsünde hiç ara vermeden 25 yıl (9000 gün) çalıştıklarında 9000 prim gününü 2044’te tamamlayacaklar. 2024 yılında çalışmaya başlayan erkekler de işçi statüsünde hiç ara vermeden 20 yıl (7200 gün) çalıştıklarında prim gününü yine 2044’te tamamlayabilecekler. Her iki gruptaki erkekler 65 yaşında emekli olacaklar.