Bakan Koca’nın açıklamalarından satır başları şöyle;
Her alanda olduğu gibi verimlilik ilkesi sağlık sistemi ve sağlık hizmetinde de esastır. Haberini vereceğim önemli bir gelişme var. Şunu öncelikle belirtmeliyim; Sağlık sistemimiz sıradan bir sistem değil. Sağlık hizmetlerinin tamamını bütün vatandaşlarına sosyal güvenlik kapsamında bedelsiz sunabilen ender ülkelerden biriyiz.
Buna bağlı olarak sınırlı kaynakla sınır konulmayan bir sağlık hizmeti talebini karşılamaya çalıştığımız da bir gerçektir.
“BU PRENSİP DEĞİŞMEDİ, BUGÜN DE GEÇERLİ “
Bir vatandaşımızın hissettiği herhangi bir sağlık sorunu ona hizmet talep etme ve özgürce başvurma hakkını tanımaktadır. En büyük gücümüzse sağlık çalışanlarımızdır. Onlara çabaları için teşekkür ediyorum. Sağlık Bakanlığını üstlendiğim günden itibaren gerekli her hususta sizleri bilgilendirmeyi esas aldım. Bu prensip değişmedi, bugün de geçerli. Buna dayanarak sizlerden bir ricam var. Yetkisiz olan kendince hürdür. Her istediğini rahatça söyleyebilir. Sorumluların ne söylediğine bakın. Sosyal medya sağlıklı bir bilgi kaynağı değil, sağlıkla ilgili konularda doğru bilgi kaynağı Sağlık Bakanlığı’dır. Bilgi kirliliğinin önüne geçmek için tıpkı bugün olduğu gibi sizleri Sağlık Koordinasyon Kurulumuzun kararları konusunda düzenli bir şekilde bilgilendireceğim. Sağlık Koordinasyon Kurulu yeni dönemdeki en önemli değerlendirme organımızdır.
Bu açıklamadan sonra sağlıkta yakın dönemde nelerin gerçekleştirildiğine değinmek isterim. Bunlardan birincisi ve pek çok şeyi kapsayan beyaz reformdur. Bu reform hekimlerin kamuya geçişi başta olmak üzere pek çok sonucu getirmiştir. Dünyada eşi görülmemiş bir yasayla malpraktis davalarına ilişkin sorunlar yine yakın bir dönemde kökten çözülmüştür. Sağlıkta şiddet yasası sonucunda şiddet olayları önemli ölçüde azalmıştır.
Beyaz kod uygulaması yanı sıra gri kod uygulaması pilot uygulama olarak başlatılmıştır. Çalışmalarımız sonucunda beyaz kod sayısı 1 milyonda 31’den 1 milyonda 14’e inmiştir. Gri kod uygulanan bölgelerde ise bu düşüş ilave olarak yüzde 50’den fazladır. Hekimlerimizin ve sağlık çalışanlarımızın emekliliklerine dair özlük haklarında önemli iyileştirmeler yapılmıştır.
“KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİNE VERİLEN ÖNEM ARTTI”
Sağlık çalışanlarının verdikleri her hizmetin karşılığını aldığı bir teşvik sistemine geçmiş durumdayız. Görevi medikal kurtarma olan UMKE çatısı altında UMKE Atak adında yeni bir birim kurduk. Bu ekipler medikal arama kurtarma çalışması yapıyor. Koruyucu sağlık hizmetlerine verilen önem arttı, kaynaklarımızın yakın üçte birini koruyucu hekimlik için kullandık.
Uzaktan Sağlık Hizmeti ile ilgili altyapı çalışmalarımızı tamamladık ve pilot uygulamaları başlattık. Kronik hastaların takibi, rapor, reçete yenileme için de bu uygulama sayesinde çevrim içi hizmet sunmayı planlıyoruz. Kısa adı Yaşam olan sağlıklı Yaş Alma Merkezlerimizi hayata geçirdik, uygulamaya 80 yaş üzeri vatandaşlarımızdan başladık, yaş sınırını aşağı indirerek uygulamayı yaygın hale getireceğiz.
Evlilik öncesi SMA Taşıyıcı Tarama Programı kapsamında 1 milyon 400 binden fazla çifti taradık. Yeni doğan SMA Tarama Programında 2 milyon 200 binden fazla bebeğimiz için tarama yaptık. Erken tanı, tedavi başarımızın yüzde 90’ın üzerine çıkmasını sağladık.
HASTANE RANDEVU SİSTEMİNDE YENİ DÖNEM
Pandemide randevu sistemini yaygın kullanmaya biz teşvik ettik. Tercih randevulu muayeneye kaldı. 23 milyon kişi aldığı randevulardan 3’te 1’ine gelmedi. Gelinmeyen randevu sayısı 81 milyon. Randevu kapasitenin yüzde 30’u kullanılamaz oldu.
Sağlık hizmeti almayı son derece kolaykaştıracak bir gelişmeyi sizlerle paylaşmak isterim. Sağlık yöneticileri ve yazılım mühendisleri olarak birlikte altyapı kurduk. MHRS, telefon ve internet erişiminin olduğu her yerde yepyeni bir özellik kazanmış, modifiye olmuş durumda.
UYGULAMA PAZARTESİ GÜNÜ BAŞLAYACAK
Sistem artık şöyle işleyecek; Ertesi gün randevusu olan her hastamız akşam saat 8’de randevusuna onay verecek veya gelemeyeceğini bildirecek. MHRS’de başlatılan bu yeni döneme de Onaylı Randevu Dönemi diyoruz. Uygulama pazartesi günü başlıyor. Onaylı Randevu Dönemi hayırlı olsun.
Yeni dönemde ayrıcalıklı iki hasta grubumuz var. 65 yaş üstü hastalar ve kanser hastaları. Bu gruptaki hastalar onay işlemlerinden istisnadır. Onaylı randevu sistemi hastanelerimize, hekimlerimize zamanı verimli kullanma imkanı sağlayacak. Hasta gelemeyeceği randevuyu iptal edecek. Böylece randevu sadakatsizliği sebebiyle şu an boş kalan kapasitemizi hizmet bekleyen hastalar için kullanabileceğiz.
Boş kalan her bir randevuya sistemden randevu alamayıp talep bırakmış hastalarımıza ulaşacağız. Öncelik talep bırakan hastalarda olacak. Onaylı Randevulu Dönem sayesinde öngörümüze göre birçok branşta hastamızın talebine 24 saat içinde cevap verebiliyor olacağız.
Bu yeni sistemden beklenen sonucu alacağımıza inanıyoruz. Taleplerin etkin şekilde karşılanabileceği şekilde karşılanabilmesi için ise Randevu Koordinasyon Merkezi’ni devreye alıyoruz. Bu merkezin faaliyetlerini şahsen takip edeceğim.
SORU-CEVAP
CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova: Sizin az önce açıkladığınız Onaylı Randevu Sistemi bir miktar talebi yönetmeye uygun ve belki uygun planlama yapmaya dönük.
Ama anladığımız kadarıyla yıllık 700 milyonun üzerinde bir muayeneden bahsediliyor. Kamu hastanelerine ilginin arttığını söylediniz. Bu nitelikli hekimliği de engelleyebiliyor bu kadar fazla talep olması. Bunun acaba hem talebi azaltmak hem daha nitelikli hizmet vermek açısından koruyucu hekimliğe dönük bir takım yeni kararlar alacak mısınız? Çünkü dediniz ki az önce, ‘Kaynakların 3’te 1’ini oraya aktarıyoruz’ ama uygulamada görüyoruz ki aile hekimleri biraz daha bürokrasi işlemleri için kullanılıyor. Rapor almak veya reçete yazdırmak gibi… Aile hekimlerini daha aktive edecek bir sistem planlaması söz konusu mudur?
Bakan Koca: Özellikle 1. basamağı çok önemsiyoruz. Ben 1. basamağın, aile hekimliğinin daha da kurumsallaşması gerektiğine inanıyorum. Yani her geçen gün cari ödemelerin kendilerinin ödediği bir sistemden kamunun yaptığı, kamunun kendi kurumu olduğu yerlerde nitelikli hizmet verebilir olmalarını önemsiyoruz. Özellikle her bir aile hekimimizin uzaktan sağlık hizmetini de vatandaşın gerektiğinde reçete, rapor vb. sorunlarını hasta gelmeden çözmesini de planladık.
Toplamda bakıldığında şu anda 28 bin aile hekimimiz var. Peki aile hekimine müraacat eden hasta sayımız ne kadar? Toplam hasta sayımız 919 bin. Bu 919 binin 443 bini 1. basamak. Yani neredeyse yarısına yakını 1. basamağa gidiyor şu an. 2. ve 3. basamağa giden hasta sayısı 476. Yer yer özellikle şehir hastanelerimiz gibi randevu sistemiyle herkesin gelme hakkının olduğu ve randevu alabildiği bir ortamda randevuyla ilgili sorunlar yaşıyoruz. Koordinasyon Kurulu birtakım düzenlemeleri zaten süreçte yapıyor olacak.
Çam Sakura Hastanesi’ne acilden gelen hasta bölgeden geliyor. Randevusuz gelen hasta bölgeden geliyor. Ama randevulu sistemi açtığınızda Kartal’daki hasta da Çam Sakura’ya geliyor. Hatta il dışından gelenler oluyor.
Ankara için bu durum; Ankara’da randevuyu açtığınızda bütün Ankara olduğu gibi Ankara dışındaki illerden gelen yüzde 13’e yakın Ankara dışından hastamız geliyor. Randevuyu aldığında herkes gelmek istiyor. Dolayısıyla bununla ilgili düzenlemeyi Koordinasyon Kurulumuz yer yer planlamalar yapabilir.
Pandemi öncesinde birinci basamak aile hakimine gidenle bugün gidene bakınca yüzde 50 artış söz konusu. Yüzde 23 de ikinci üçüncü basamak hastanelerde artış oldu. Kamu hastaneleri nitelikli altyapıları, akademik kadroları ve nitelikli hizmet şekli vatandaşımızın kamu hastanelerine yöneliğini artırdı.
Vatandaşlar İstanbul’da Çapa ve Cerrahpaşa derken artık Çam Sakura Şehir hastanesi demeye başladı. Vatandaşımız bu hastanelere nasıl gidecek denilen bir dönemden bugün Şehir hastanelerinden randevu bulamıyoruz dönemine geldik. Şehir hastanelerinde kullanım bedeli 25 yıl, hizmetler 1 yıl.