Son yıllarda önemli bir yatırım aracı haline gelen kripto piyasasına ilişkin yeni düzenleme Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi. Düzenleme ile birlikte mağduriyetlere neden olan yasal boşluklar giderildi. Yeni kanunla, hizmet sağlayıcılar için sermaye şartı getirildi. Böylece hem yatırımcı korunacak, hem de hizmet veren firmalara bir dizi yaptırım uygulanacak. Kripto para kullanıcıları ile ilişkilerin nasıl kurulacağı ve kimlik tespitinin nasıl yapılacağı da yasa ile düzenlendi. Düzenlemeye göre, hizmet sağlayıcı kuruluş ve faaliyetler için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin alınacak. Kripto varlıkların ihracı, satışı ve dağıtımı için de SPK’ya yetki verildi. Tüm transfer işlemleri kayıt altına alınacak.
12 MİLYON HESAP VAR
Sermaye piyasalarında 12 milyon kişinin bakiyeli hesabı bulunuyor. Yasa ile belirlenen koşulları taşıyan platformlar yetkilendirilecek, bankaların da saklama lisansı alması gerekecek. Düzenlemeyle piyasa dolandırıcılığı ve piyasa bozucu eylemler ile bilgi suistimalinin cezaları da belirlendi. Piyasa bozucu eylemlere 246 bin lira ile 6 milyon lira arasında idari para cezası uygulanacak.
VERGİ ALINACAK MI?
Düzenlemeye dair merak edilen konuların başında vergilendirme geliyordu. Yasada yatırımcılardan vergi alınması yönünde bir düzenleme yer almadı. Sadece, Türkiye’de hizmet sunacak platformların her yıl bir önceki yılki faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde 1’i SPK’ya, yüzde 1’i ise TÜBİTAK bütçesine ilgili yılın mayıs ayı sonuna kadar platformlarca ödenerek gelir olarak kaydedilecek. İlk düzenlemelerin ana odak noktalarından biri, ülkede hizmet sunan platformların lisanslama süreçleri oldu. Buna göre, platformların kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için SPK’dan izin almaları zorunlu olacak. Şu anda hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren 1 ay içinde faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklar. Bu platformlar eğer lisans almak istemiyorsa müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan 3 ay içinde tasfiye kararı alacaklarına dair bir beyan sunmak zorunda olacak.
İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek ve tüzel kişilerin yetkililerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları zimmet suçu işlerse, 8 yıldan 14 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak. Yurtdışı merkezli, ülkede hizmet sunmayan ve lisansı olmayan platformlar için işlem uygulanmayacak. Ancak bu platformlarca lisans alınmadan Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, kripto varlık hizmetlerine ilişkin tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinden herhangi birinde bulunulması, izinsiz kripto hizmet sağlayıcılığı olarak kabul edilecek.
KRİPTO VARLIKLARA EL KONULACAK MI?
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle müşterilerin nakit ve kripto varlıkları haczedilemeyecek. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyecek. Müşterilerin kripto varlıklarını nakde veya kripto varlığa çevirebilmelerine imkân veren ve ATM olarak bilinen elektronik işlem cihazları, faaliyetlerini kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içinde sonlandırılacak. Faaliyetini sonlandırmayan ATM’ler yetkili idareler tarafından kapatılacak.
170 MİLYAR DOLAR İŞLEM HACMİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in daha önce yaptığı açıklamalara göre halen sermaye piyasalarında işlem yapan 12 milyon kişi bulunuyor. Dört büyük kripto platformundaki kişi sayısı ise 18.2 milyon. Yapılan bazı araştırmalara göre kripto parada işlem hacmi Türkiye’de 170 milyar doları aşıyor. Türkiye, bu hacimle ABD, Hindistan ve İngiltere’nin ardından 4’üncü sırada yer alıyor.