31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü. Tütüne karşı farkındalığı amaçlayan 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nün bu yılki teması çocukları tütün endüstrisinin müdahalelerinden korumak. Uyarılarda bulunan Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. H. Volkan Kara “Hedef yeni nesilleri tütün bağımlısı haline getirmek. Sektör sigara, sarma tütün, nargile, e-sigara, ısıtılmış tütün, çiğneme tütünü, nikotin keseleri gibi ürünleri şık ve dikkat çekici ambalajlarla pazarlayarak gençleri tütün kullanmaya özendiriyor” dedi.
ERKEN YAŞTA BAŞLIYOR
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre Avrupa’da 13- 15 yaş arası erkek çocukların yüzde 11.5’i, kız çocuklarının ise yüzde 10.1’i, yani 4 milyon çocuğun tütün kullandığını söyleyen Doç. Dr. Kara, “Birçok ülkede tütün bağımlılığı çocuk veya genç yaşlarda başlıyor. Ömür boyu kullananların büyük kısmı 21 yaşından önce nikotin bağımlısı oluyor. Özendirici ürünler ya da e-sigara gibi araçlarla nikotin bağımlısı olan gençlerin ilerleyen yaşlarda geleneksel sigara kullanma oranı 3 kat fazla” dedi.
E-SİGARA KULLANIMI ARTIYOR
Elektronik sigara, ısıtılmış tütün ve nikotin poşetleri gibi ürünlerin de gençler arasında popülerlik kazandığına işaret eden Doç. Dr. Kara, şu bilgileri verdi: “2022 yılında Avrupa’daki ergenlerin yüzde 12,5’inin, yetişkinlerin ise yüzde 2’sinin e-sigara kullandığı tahmin ediliyor. Bazı Avrupa ülkelerinde okul çocukları arasında e-sigara kullanım oranları, sigara içme oranlarından 2-3 kat daha fazla. Elektronik sigarada kullanılan 16 binden fazla aromanın hedefi çocuklar ve gençleri nikotin bağımlısı yapabilmek.”
İNFLUENCERLARI KULLANIYORLAR
TÜTÜN bağımlılığının tüm dünyada küresel bir salgın haline geldiğini söyleyen Doç. Dr. Kara, tütün endüstrinin sıklıkla kullandığı özendirici bazı taktikleri şöyle sıraladı:
Sosyal medya, dijital yayın hizmetleri ve oyun platformları gibi dijital alanlarda gizli pazarlama yöntemlerini ve influencerları kullanmak
Yeni, renkli, dikkat çekici tasarıma sahip ürünler tasarlamak, bunları sosyal medyadan pazarlamak
Bu ürünleri çocukların yoğun olduğu okul gibi alanlarda pazarlamak ve satmak
Gençlik faaliyetleri, spor etkinlikleri ve konserler gibi gençlere yönelik etkinliklerde sponsorluk ve gizli reklam yapmak
Tek kullanımlık ürünlerin ve e-sigara fiyatlarını düşük tutmak, ‘bir alana bir bedava’ promosyonları yapmak
Çocuklar ve gençler için uygun fiyatlı olacak şekilde tekli paket sigara satışı yapmak
15 ila 24 yaş arası gençler arasında popüler olan internet yayınlarında ve sosyal medya platformlarında ücretli reklamlar, tütün ve e-sigara kullanımı görselleri, konu başlıkları içeren gönderiler veya şirket markalı gönderileri servis etmek.
SİGARA BAĞIMLILIĞI PANDEMİ GİBİ
İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu Üyesi Dr. Öner Uzunoğlu, sigara bağımlılğının bir tütün salgını olduğunu belirterek, bu salgının her yıl dünyada 7 milyondan fazla insanın ölümüne yol açtığını vurguladı. Dr. Uzunoğlu, “Bu ölümlerin 6 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımı sonucu, yaklaşık 1 milyonu ise tütün ürünü kullanmayan bireylerin sigara ve tütün dumanına pasif içici olarak maruz kalması sonucu ortaya çıkmaktadır. Dünyamızda insanların tütün ürünü kullanımı bugün olduğu gibi devam ederse, yaşadığımız yüzyıl boyunca toplam 1 milyar insanın tütün ürünleri nedeniyle yaşamını yitirmesi beklenmektedir” dedi.
KALP SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR
Dr. Uzunoğlu tütün ürünlerinin kullanımının, koroner arter hastalığı, inme ve diğer damar hastalıkları için başlıca risk faktörleri arasında yer aldığını söyleyerek “Kalp damar hastalıkları; tüm dünyadaki en sık ölüm nedenidir. Tütün ürünlerinin kullanımı, yüksek tansiyondan sonra kalp-damar hastalıklarına yol açan en sık ikinci nedendir. Gırtlak ve akciğer kanseri başta olmak üzere çeşitli kanserler, solunum sistemi hastalıkları, felçler gibi ölümcül hastalıkların oluşumunda tütün ürünlerinin kullanımı önemli rol oynamaktadır” dedi.
RAKAMLAR ÜRKÜTÜCÜ
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde tütün epidemisinin önemli bir halk sağlığı sorunu olarak tanımlandığını söyleyen Dr. Uzunoğlu, şöyle dedi: “Tütün ve tütün ürünleri kullanımının insanlardaki en sık 8 ölüm nedeninden 6’sı için risk faktörü olduğu gösterilmiştir. Ayrıca her 10 erişkinden birinin ölümüne sebep olduğu, önlenebilir ölüm nedenleri arasında ise ilk sıralarda yer aldığı belirtilmektedir. 2015 yılı OECD raporlarına göre Türkiye dünyada en fazla sigara içen 11’nci ülke. Türkiye’de halen her yıl 100 bin kişinin tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybettiği ve bu sayının 2030 yılında 240 bin kişiye yükseleceği belirtilmektedir.”