Ersoy, Antalya’nn Manavgat ilesindeki Side Antik Kenti’nde dzenlenen “Gelecee Miras Projesi 1. Yl Deerlendirme Toplants”nda yapt konumada, Bakanlk olarak lkenin kltrel mirasna sahip kmak ve bu deerleri gelecek kuaklara aktarmak amacyla projeyi balattklarn syledi.
Gelecee Miras Projesi ile karlama merkezlerinden evre dzenlemesine kadar antik kentlerde yrttkleri almalar anlatan Ersoy, nceden kaz almalarnn 45 ya da 60 gnlk srelerde yaplabildiini dile getirdi.
Kaz ve restorasyon almalarnn 4 mevsim srdrlebilir hale geldiine dikkati eken Ersoy, yle konutu:
“2023 sonunda ‘Gelecee Miras Efes’ projesiyle ilk admn attmz bu nemli projede birinci ylmz tamamladk. Efes ile balayan ve lke geneline yaydmz bu proje ile ‘Trkiye’nin kltrel mirasn koruma abalarna srdrlebilir bir model kazandrma’ yolunda nemli baarlar elde ettik. Bakanlk olarak, Trkiye’nin drt bir yannda yer alan toplam 224 kaz alann Gelecee Miras Projesi kapsamna aldk. Bu projeyle son 60 ylda yaplan almalara edeer bir ilerlemeyi 4 yl iinde gerekletirmek amacyla lojistik ve finansman destei salamaktayz. Hzl kazmyoruz, youn kazyoruz. Bir noktada deil, birok noktada kaz yapyoruz. Bu da baary beraberinde getiriyor.”
Projenin bir yllk ktlarn aktaran Ersoy, saladklar bte ve lojistik destek sayesinde Side Antik Kenti’nde olduka kapsaml almalara imza atldn kaydetti.
Grenleri kendine hayran brakan almalardan birinin de Athena Tapna olduuna iaret eden Ersoy, “Binlerce yldan sonra yeniden ayaa kaldrlm durumda. Antsal eme de eski ihtiaml gnlerine kavumak zere. Ksa sre sonra bu tarihi emeden yeniden su akmasn salayacaz. Side’yi srdrlebilir turizmde nemli bir noktaya hep birlikte tadk.” diye konutu.
Ersoy, 160 yldr kaz almas yaplan Efes Antik Kenti’nde ok snrl alanda almalar gerekletiini ancak Gelecee Miras Projesi ile 6 farkl noktada almalarn yaplmasn salayarak sonularn ksa srede aldklarn dile getirdi.
Toprak ynlar ve bitki rts altnda kaybolan Vedius Gymnasiumu ve Liman Hamam’nn aa kartldna deinen Ersoy, “Stadion Caddesi ise kendisine hayran braktracak bir hal ald.” ifadesini kulland.
Syedra Antik Kenti’nde 12 farkl noktada kaz, temizlik ve onarm ileri yaptklarn bildiren Ersoy, Stunlu Cadde’nin yeniden ayaa kaldrldn, doal yap altnda kalan kent dokusunun gn yzne kartldn syledi.
Bakan Ersoy, UNESCO Dnya Miras Geici Listesi’nde yer alan Perge’nin Gelecee Miras Projesi’nin temel talarndan olduunu belirterek, yaplan almalarn ardndan kentin en grkemli yaplarndan biri olan Kestros emesi’nden 1800 yl sonra antik dnemlerde olduu gibi yeniden su akmasn saladklarn anlatt.
– “GELECEE MRAS PROJEMZ SU ALTINDA DA HAYATA GERDK”
Projenin Ani Harabeleri’nde de yrtldn vurgulayan Ersoy, yle konutu:
“Kltrel mirasmz sadece topran deil, suyun altnda da olduka zengin. Gelecee Miras Projemizi su altnda da hayata geirdik. Ekrana yanstlan grntler Antalya’mzn nemli su alt kaz alanlarndan birisi olan 3 bin 600 yllk Kumluca Tun Bat’ndan. Dnyann bilinen en eski bat olan bu alanda, 50 metre derinlikten bakr kleler ve dneme ait objeler kartlyor. Gelecee Miras Projesi kapsamnda yaplan arkeolojik almalarla 2 binin zerinde uzman, 3 binin zerinde alanla ilk 9 aylk srede 4 binin zerinde arkeolojik buluntu bilim dnyasna kazandrld. Bu kadar byk bir projede yrtlen youn almalar tm dnyann ilgisini ekecek sonular da getiriyor.”
Ersoy, kaz almalarndan elde edilen ve tarihe k tutan buluntulardan bazlarn yle sralad:
“Lagina Hekate Tapna’nn naosunda bulunan sarkal Altn Eros Kpe ve Myra Andriake’de bulunan Opus Sectile tekniinde Aziz Figr, Laodikeia’da bulunan Syklla Heykel Ba ile Eros Heykelleri, 66 santimetre ykseklikteki bu Zeus heykeli ba bulunan nadir eserlerden, Afrodit Tapna’nda bulundu. Sa ve sakallardaki iilik, heykelin st dzey bir heykel atlyesinde yapldn da ortaya koyuyor. u anda grdnz bu heykeller ise Phaselis Antik Kenti’nde ok ksa sre nce bulundu. lk kez burada kamuoyu nne kartlyor. Arkaik a’a tarihlenen erkek ve aslan heykeli. Buluntular burann kutsal bir alan olduunu ortaya koyuyor. Heykeller ve alana btncl bakldnda blgenin Anadolu ve Akdeniz arkeolojisi asndan esiz olduunu syleyebiliriz. lk bulgulara baklrsa bu alan Akdeniz’in bilinen tarihini daha geriye gtrebilir.”
Side ve Olympos ren yerlerinde ziyareti karlama merkezi ve evre dzenleme uygulamalarn tamamlayarak ziyarete atklarn hatrlatan Ersoy, “Antalya’da Aspendos, Syedra, Perge, Phaselis, Sillyon, Idyros, Denizli’de Hierapolis, Tripolis, Mula’da Knidos, assos, zmir’de, Bergama, Efes, Metropolis, Aydn’da, Aphrodisias, Milet, Apollon Tapna, Manisa’da Sardes, Burdur’da Sagalassos, Eski Van ehri Antik Kentleri’nde ve Diyarbakr Eil Kalesi’nde ziyareti karlama merkezi ve evre dzenleme proje almalarmz tamamladk. 2025’te ziyaretilerin kullanmna amay planlyoruz.” bilgisini verdi.
– GECE MZECLNDE 300 BNDEN FAZLA ZYARET AIRLANDI
Bakan Ersoy, “Gece Mzecilii” uygulamasnn da bir yln geride braktn, ilk ylnda olmasna ramen 300 binden fazla ziyaretiyi arladklarn kaydetti.
Efes, Hierapolis, Patara ve Side antik kentleri gibi nemli destinasyonlarnda da projeyi hayata geirdiklerini belirten Ersoy, Kapadokya’da Gvercinlik Vadisi’ni gece mzeciliine kazandrdklarn, Olympos, Syedra, Perge ve Aspendos’ta da bu erevede almalarn srdn ifade etti.
deneklere deinen Ersoy, “6 yl ncesine kadar lke apndaki kaz almalarna 40 milyon liradan az denek ayrlrken bugn bu rakam Gelecee Miras Projesi kapsamnda 6 milyar liraya ykselttik.” dedi.
lkenin her bir kesindeki zenginlikleri koruyarak, kltrel deerleri yaatmaya ve yeni nesillere aktarmaya kararl olduklarn dile getiren Ersoy, “260 aday arasndan syrlarak En yi Turizm Ky dln alan Ormana Ky’n de tebrik etmek istiyorum. Ormana Ky, tarihini ve doasn srdrlebilir turizm ile btnletirerek tm dnyaya rnek oldu.” deerlendirmesinde bulundu.