Boazii Kltr Sanat Vakf’nca dzenlenen 12. Boazii Film Festivali en youn gnlerinden birini yaad. Gn boyunca sinemaseverlerin doldurduu salonlarda; ulusal ve uluslararas yarma, belgesel ve ksa filmlerden yapmlarn ekiplerinin katlmyla, toplam dokuz sylei gerekletirildi.
Ulusal Yarma filmlerinden Kaytsz, Glizar, Uluslararas Yarma’dan ambala, Sonsuz K/ Endless Winter, Ulusal Ksa Film Yarmas filmlerinden Ryada Olduunu Fark Ediyor nsan, Gnaydn Anne ve Ulusal Belgesel Yarmas’ndan Baka Bir Roman, Zamann Terk Ettii ve Deliler- Alaba Gecesi; seyircilerle syleilerde buluan filmler oldu.
Kaytsz filminin Atlas 1948 Sinemas’ndaki gsteriminin ardndan gerekleen syleiye; senarist- ynetmen zlem ngrlar, yapmc Cemal ngrlar ve grnt ynetmeni Vedat Oyan ile oyuncular Tlay Gnal, Nastaran Mazal ve Rza Snmez katld. ranl air Fru Ferruhzad’ canlandrmak zere yllar sonra Avrupa’dan Trkiye’ye dnen oyuncu Nursel ile karnndaki bebein babasn bulmak iin ran’dan Trkiye’ye gelen Perisa’nn yks iin ynetmen, “ki ayr senaryo alrken iki karakterin arpmas ortaya kt” ifadesini kulland. ekim mekanlarndan da bahseden ynetmen, “Atlas Sinemas’nda sahnelerimizin olmas bizi en ok heyecanlandran ksmlardan biri diye konutu. Filmde drt ayr dilde diyaloglarn olmas hakknda ise “oklu dil sandmdan zormu, birden fazla danmanlk gerekti” diyen ynetmen, Farsa ve Franszca’y ok iirsel bulduunu da belirtti. Grntlerin canllna dair bir soruyu ise grnt ynetmeni Vedat Oyan yle cevaplad: “Tutunmaya alan iki karakterin dayanmasna ahit oluyoruz filmde. lk bata ynetmenimiz ile konuurken de hibir zaman karanlk bir film dnmedik. Sadece ayrlk sahnesinde karanlk bir atmosfer var. Dier sahneler hem cvl cvl hem umut dolu” Filmde ranl Perisa karakterini canlandran Nastaran Mazal ise karakterin suskunluuna dair bir soruya, “Baz sahnelerdeki sessizlii, benim karakterime benzerdi. Ama genel olarak sadece ranl olduu ve g etmi bir kadn olarak ektii zorluklar bana yaknd” cevabn verdi.
Glizar filmi ekibi de gsterim sonras seyircilerle bir araya geldi. Syleiye; ynetmen Belks Bayrak, yapmc Murat Baar Bayrak, grnt ynetmeni Krat resin ve oyuncular Ecem Uzun ile Bekir Behrem katld. Evlilik arefesinde cinsel istismara urayan Glizar’n ve failin kimlii, kz isteme gecesinde ortaya knca tm ailenin yaad klostrofobik manzaray resmeden film iin ynetmen Belks Bayrak, “Dnya genelinde ahit olduumuz bir durum. Yazm srecinde dikkat ettiim eyler oldu; film boyunca aslnda biz Glizar’n perspektifinde kalyoruz. Olaylar bazen baka yerde aksederken biz, olaylarn kendisi deil Glizar’n o anki psikolojisi zerine alyoruz” ifadelerini kulland. Glizar’ canlandran Ecem Uzun da zellikle Glizar karakteri zerinden filmin geneline sirayet eden skmlk duygusunun, rol kabul etmesindeki etkisine deindi: “Senaryoyu okur okumaz Belks’la bulumak istedim. Filmde olmak istememin sebebi; ok skkt ben okuduumda. Zaten u anda da yle grnyor bence; o skkl takip etmek benim ok ilgimi ekti” Bekir Behrem’in, Emre roln alma srecinde ise Emre’yle tavrlarnn benzerlii etkili olmu. Ynetmen Belks Bayrak, bunu yle anlatt: “Filmde Bekir’in karakterini izlediiniz zaman onun, bu sreci nasl stlenmeye altn da grdnz. Ama izlediimiz audition videolarnda byle oyunculuklar gelmedi; daha ok Glizar’ sulayan, ona baran, masaya yumruk vuran videolar izledik. Bekir’in videosu geldiinde filmin dnyasna en yakn oyunculuk, onun oyunculuuydu. Sonra konutuk ve o da gerek hayatta benzer bir durumda o kiinin yannda olmay tercih ettiini syleyince hemfikir olduk” Bekir Behrem de kendi asndan sreci ve filmi yle deerlendirdi: “Zaten rastlamadmz biri, Emre karakteri. Belks ve Ecem’le de bunun zerinde bir dil oluturmak iin uratk. Bu hikayede bir erkek kiisinin bu kadar naif kalabilmesi ok zor, dardan izleyici olarak da, ama mmkn”
Uluslararas Yarma filmlerinden Shambala iinse filmin yapmcs Zeynep Koray seyircilerin karsna kt. Atlas 1948’deki syleide; Nepal’de ok eli kadnlarn hikayesini duyar duymaz film yapmak istediini syleyen Koray, yapm srecini yle anlatt: “Biz hibirimiz gidemedik Nepal’e nk ekim mekan, dnya zerinde insan yerleiminin olduu en yksek yer. Vurgun yememek iin ok kstl bir ekiple, bir haftada yrye yrye, konaklaya konaklaya klan bir irtifa. O yzden ok kstl bir ekiple gidildi ama tabii ok uzun bir n hazrlk ve n yapm sreci oldu; hem kast hem fonlama iin. Barol oyuncusunun bacann krlmasyla iki defa helikopterle hastanelere kaldrmak gibi pek ok zorluklar da oldu. Ben, senarist- ynetmen ve yapmc Min Bahadur ile Amerika’da tanmtm ve hikayeyi duyar duymaz hemen, nasl bunun bir paras olabilirim, diye dnmtm. Anlatlmas zor bir hikaye ve anlatabilecek tek kii de belki Min’di; nk onun, iinden geldii bir dnya. Minimum 12 yanda evlendiriliyor ve sonra Katmandu’nun dalarna kayor. ld sanyorlar ama yllar sonra bambaka bir adam olarak geliyor”
Bir dier Uluslararas Yarma filmi, liseli bir gencin ldrlmesinin ardndan annesi ve babasnn taknd farkl tavrlar ele alan, Sonsuz K/ Endless Winter da seyirci karsna kan yapmlar arasndayd. Atlas 1948 Sinemas’ndaki gsterimin ardndan gerekleen syleiye; filmin ynetmeni Nikolai Larionov ve kurgu ynetmeni van Shunkday katld. Ynetmen, baroldeki gen oyuncu Aleksandr Robak ile almalarn, “Aleksandr ile i ieydik, ilk rolyd ve bana gvendi. O da benimle ayn yerde doduu iin o ortam biliyordu ve bunu gzel yanstt” diye ifade etti. “Ben aslnda anne ve babann duygularn gstermek istedim” diyen ynetmen, filmdeki anne ve babay u ekilde tarif etti: “kisi de bu lm yayor. Normalde anne ve baba, oullar iin beraberler fakat onun lmden sonra ayrlk yayorlar. Kadn her eyi iinde tutup atlatrken erkek, buna sulu aryor” Filmin kurgusundaki sramalar zerine gelen bir soruya ise ynetmen, “Bu tr lmleri yaayanlar iin zaman kavramnn olmadn dndmden bu ekilde yansttm. Belirli bir vaktin olmadn, her eyin gelip getiini, lmn byle bir ey olduunu anlatmak istedim” cevabn verdi.
AKM Yeilam Sinemas bugn, iki Ulusal Ksa Film Yarma filmiyle Ulusal Belgesel Yarma filmine ev sahiplii yapt. Hayat boyunca hi uyumayan Veysel karakterine odaklanan, Ulusal Ksa Film Yarma filmlerinden ‘Ryada Olduunu Fark Ediyor nsan’n gsteriminin ardndan ynetmen Baturay Tunat, seyircilerin sorularn cevaplad. Hemen her niversite rencisi gibi kendisi ve film ekibinin de uykusuzluktan muzdarip olduunu dile getiren Tunat, “Ama elbette yalnzca uyuma yetisine sahip olmayan bir insan anlatmak deildi derdim. Biraz, hepimizin iinde bulunan kekeleri, i huzursuzluklar hisseden iki ayr karakterin diyalouna ahit olmak istemitim” diye konutu. Yine Ulusal Ksa Film Film Yarmas’ndaki, Oben Ylmaz’n yazp ynettii Gnaydn Anne filminin syleisine ise ynetmenle birlikte grnt ynetmeni Ziya Kasapolu ve oyuncu yks zyrek katld. Bir anne ve farkl davrand iki kznn hikayesini anlatan film iin Ylmaz, “Bana gre en karmak iliki, aile iindeki ilikilerdir; her ey konuulmaz, balar koparlmaz, ifadeler aka sylenmez nk finalde yine kkler birbirine baldr. Ama ite o da kendi iinde daha fazla ekimeye neden olur” diye konutu. Ylmaz, hikayedeki ilikileri ise “ki kardein aslnda anneden talep ettikleri bir sevgi mevcut ama anne zaten kk kz kardee biat etmi durumda! Yani ablamz aslnda yaarken de yok saylan bir kimlik. Birok insan da kendi aile ilikisinde bunu yayordur; hayat, kendini ispat etmekle, takdir almakla, kendini gstermekle geiyordur” eklinde ifade etti. Filmdeki kuzu imgesinin sorulmas zerine Ylmaz, “Sr psikolojisi; kk kuzular, atalar nereye giderse peinden gidiyor, sorgulamyor hayat” dedi. Filmin grsel dilinin resim sanatna yaknlyla ilgili bir soruyu, grnt ynetmeni Ziya Kasapolu yle cevaplad: “Projeye balamadan nce ressam ynetmen biriyle alacam iin ok heyecanlydm. Birok yerde bak amz aynyd. Alexa Mini ve Sigma Cine prime lens kullandk; nnde baz soft filtreler vard, tablo hissiyatn veren, o filtreler. Renkte ise Oben’e braktm daha ok”
Ulusal Belgesel Yarma filmlerinden Baka Bir Roman’n syleisinde senarist- ynetmen- yapmc Murat Ocak ile grnt ynetmeni Ali Rza Yldz vard. Su orannn yksek olduu bir mahallede alan Mevlevihane ile semazen olmaya niyetlenen fakat gemiinin kendisini terk etmedii Hasan’n peine den filmi neredeyse tamamen tesadfler ekillendirmi. Ynetmen Murat Ocak, bunu, yle dile getirdi: “Gelibolu’ya gittiimde filmdeki kilisenin evresinden Roman mzikleri gelmeye balad. Dolarken yanmza biri geldi, kim olduunu sorduumda, semazen, dedi. Benim iin aslnda orada hikaye ekillenmeye balad. Sonra gidip gelmeye ve mahallede vakit geirmeye baladm. Daha sonra ekiple yaklak 9 ay orada bulunduk. Eer Hasan tutuklanmasayd daha uzun srebilirdi” Ynetmen, bir belgesel ekse de, drama kkenli olduu iin, karakterlerin hepsini temsil eden bir renkle de grselletirdiklerini ifade etti.
Syleisi gerekletrilen dier bir belgesel de Yaln Yaln’n ynettii, Zamann Terk Ettii oldu. Safranbolu/ Yayla kynn yalnzlna objektif tutan filmi, ynetmeni Yaln, u szlerle anlatt: “Hikaye aslnda babamla ortaya kyor. Babam, genliinde stanbul’a g etmi. Genliinde de kyden grntler ekmi. Ky terk edilmi ama Safranbolu, ok i g alm bir yer; bu paradoksu ilemek istedim”
Gnn son belgesel syleisi ise senarist- ynetmen- yapmc Selimcan Tat’nn, Deliler- Alaba Gecesi filmine aitti. Belgesel; Osmanl’nn, dzenli ordudan nceki nc birlii olan Deliler’in yaad ehriman kyndeki, Deliler’i anma trenlerini kayda alyor. Tat, belgesel hakknda unlar syledi: “Bu kyn atalar tamamen Deliler’den oluuyor. Baka baz yerleim yerlerinde de varm; Balkesir tarafnda Kurtulu Sava zamanda benzer bir topluluk olduunu biliyorum. Kurban bayramnn ikinci gn Deliler’i anmak iin bir elence dzenliyorlar, kurban kesiliyor. Balkesir’deki kostmle yaplyormu mesela ama bunlar hakiki kurban kesiyor”
T.C. Kltr ve Turizm Bakanl Sinema Genel Mdrl’nn destei, Turkcell ve Trk Hava Yollar’nn ana sponsorluu, Anadolu Ajans’nn Global letiim Ortakl ve Trkmedya’nn ana medya sponsorluu ile gerekletirilen “12. Boazii Film Festivali” ile ilgili tm bilgilere www.bogazicifilmfestivali.com adresinden ve festivalin resm sosyal medya hesaplar zerinden eriilebilir.