15. Trk-Arap Ekonomi Forumu, “Trkiye ve Arap Dnyas: Yatrm, Ticaret, Teknolojide Global Koridor” temasyla stanbul’da balad.
Kuveyt, Irak, Msr, Libya ile Tunus’un hkmet, i dnyas ve finans sektr temsilcilerinin katld forum kapsamnda dzenlenen “Trkiye ve Arap Dnyas: Yatrm, Ticaret ve Teknoloji iin Kresel Bir Koridor” balkl paneli Bakan imek modere etti.
Panelde konuan imek, dnyada ok byk belirsizliklerin yaand bir anda bu toplantnn yapldn kaydederek, belirsizliklerin bymeyi kstladn, genelde ticaretin bymeyi krklediini ancak global ticarette u anda daralma yaandn syledi.
imek, “Dnyada bu yetmiyormu gibi bir de kresel bir yapay zeka devrimi yaamaktayz. Bunun sonucunda sadece endstride bir devrim yaanmayacak, hayatmzn her boyutu bundan etkilenecek. Dolaysyla bu devrimi karamayz. Bir de nfuslar giderek yalanyor. Bu da kresel bir snama. Ayrca atmalar ve jeopolitik gerilimler de kinci Dnya Sava’ndan sonra oluan dzene tehdit oluturuyor. Btn bunlar kresel bymeyi azaltmakta.” diye konutu.
– “ZORLUKLARLA BRLKTE FIRSATLAR DA VAR”
Bakan imek, Trkiye’de enflasyonda yaanan artn artk de getiini belirterek, u aklamalarda bulundu:
“Ancak kreselde biraz belirsizlik yaanmakta. Hem parasal hem de mali politikalar asndan. Kreselde parasal politikalar biraz geveyecek belki ama bunun hz ve koordinasyonunda nemli bir etkisi olacak. ‘Parasal politikalarn gevemesi bir mali konsolidasyonla sonulanacak m?’ sorusu da bizim amzdan zorlayc bir soru. Ama bildiimiz bir ey varsa nmzdeki yllarda kresel ticaret ayn kstl seviyesine devam edecek ve yzde 3’ten fazla bir byme beklenmiyor. Dolaysyla zorluklar var ama ayn zamanda frsatlar da var. Bu ekilde bakmamz lazm.”
imek, bugn gerekletirilen forum sayesinde Trkiye ile Arap dnyas arasnda ok faydal ibirliklerine imza atlabileceini kaydederek, taraflarn birok sektrde birbirini tamamlama potansiyeline sahip olduunu vurgulad.
– “TRK VE ARAP DNYASI ARASINDAK EKONOMK KORDORLAR GELTRLMEL”
Tunus Ekonomi ve Planlama Bakan Semir Abdulhafz da Trkiye ile Arap dnyas arasndaki ekonomik koridorlarn gelitirilmesinin blge lkeler iin byk avantajlar salayacan belirterek, bu lkelerin ekonomik kalknmas iin byk yansmalar olacan syledi.
Bu lkelerin zaten byk ounluunun kendi aralarnda serbest ticaret anlamas imzaladn dile getiren Abdulhafz, szlerini yle srdrd:
“Bu anlamalarn erevesinin biraz daha geniletilmesi ve daha kapsayc olmasn bekliyoruz. Bu anlamalarn zeminini daha da glendirmek nemli. Ekonomik entegrasyonumuzu Trkiye ile Arap dnyas arasnda bu ekilde teminat altna alabiliriz diye dnyorum. Blgemizi ekonomik oklardan koruyabilmek iin birlikte almamz art. Bu ekonomik oklar btn dnyay etkiledii gibi bizi de yakndan etkiliyor. Ama corafi konumumuzu dnrsek, zellikle Trkiye’nin buradaki pozisyonunu dnrsek atlabilecek ok nemli admlar var. Trkiye Asya ile Avrupa ve Afrika arasnda bir balant noktasn oluturuyor. Bu corafi konum hepimiz iin gerekten de ok dikkate deer bir durumu ortaya koyuyor.”
Semir Abdulhafz, Msr’n Kuzey Afrika’nn giri kaps olduunu ifade ederek, Afrika ktasna eriimin Msr zerinden serbest ticaret ve ibirlii anlamalaryla salanabileceini anlatt.
Trk firmalarnn Afrika lkelerine ihracat Tunus zerinden kolayca yapabileceini vurgulayan Abdulhafz, “ok farkl sektrlerde beraber almaya devam edebiliriz. Yenilenebilir enerji, yeil ekonomide, makine endstrisi ve biliim alannda ibirlii yapabiliriz. Biliim ekonomisi ve biliim teknolojileri, veri teknolojileri alannda da yaplacak ok ey var. Tunus’un bu noktada kabiliyetleri byk. Bu alanda uluslararas nemli firmalar Tunus’ta faaliyet gsteriyor.” diye konutu.
– “MZALANAN ANLAMALAR TCAR LKLERN GLENDRLMESNE KATKI SALAYACAK”
Irak Maliye Bakan Taif Sami Muhammed de Irak’n, Trkiye ile ibirliine en ak ve en byk lkelerin banda geldiini syledi.
Muhammed, kresel ticarette nemli frsatlar bulunduunu ve Trkiye’nin uluslararas yatrm ve ticaret iin bir koridor rol oynadn belirterek, iki lkenin 20’den fazla mutabakat zapt imzaladn hatrlatt.
Bu mutabakat zabtlarnn detaylarna deinen Muhammed, u ifadeleri kulland:
“Su, altyap, kalknma projeleri, ticaret ve yatrm koruma alanlarnda mutabakat zabtlar imzaladk. KOB’lerin gelitirilmesi, salk sektr, stratejik ibirlii anlamalarmz mevcut. Ticaret, ziraat ve salk, 2025 sonrasnda hayata geirilecek byk projelerin yer ald sektrlerin banda geliyor. Turizm ibirlii ve gvenlik alannda imzalam olduumuz mutabakat zabtlarmz var. Ayrca, mevzuatn glendirilmesi ve mevzuat altyapsnn oluturulmas konusunda, iletiim ve enerji sektrlerinde de mutabakatlar imzaladk.”
Muhammed, tm bu anlamalarn ikili ilikilerin gelitirilmesini hedeflediinin altn izerek, ekonomi ve ticari ilikilerin glendirilmesine byk katk salayacan szlerine ekledi.
– “DAHA GL TCAR LKLER NA EDLEBLR”
Msr Maliye Bakan Ahmed Kucuk da iki lke arasnda gerekletirilecek ibirliinin “kazan-kazan” senaryosu zerine ina edileceini vurgulad.
Kucuk, panelde farkl lkelerden temsilcilerin bulunduunu hatrlatarak, atlacak admlarn tm taraflara ciddi faydalar salayacan belirterek, u bilgileri paylat:
“Trkiye, Asya ve Avrupa’ya alan bir kap niteliinde. Krfez lkeleri ve dier Arap lkeleri ise ok byk frsatlar barndryor. Asya lkelerinde varlmz artrmak ve Kuzey Afrika’da daha fazla yer almak iin atlacak nemli admlar mevcut. Msr, Afrika’ya geite kuzeyin stratejik kaps olma roln srdryor. 2050 ylna ynelik hesaplamalar, bu blgelerde ne denli byk frsatlar olduunu aka ortaya koyuyor. Avrupa’ya da dikkat ekmek gerekiyor, nk Avrupa, temiz enerjiye ihtiya duyan bir kta. Trkiye araclyla bu ihtiyalarn karlanmas, nemli frsatlar sunuyor.”
Ahmet Kucuk, Msr ile Trkiye ilikilerinin olduka iyi bir seviyede olduuna dikkat ekerek, zel sektr nezdinde de nemli almalar yrtldn belirtti.
Kucuk, Msr’daki ihracatlarn Trk firmalaryla gl balar kurduunu vurgularken, 3-4 byk Trk irketinin Msr’da nemli mteahhitlik projelerine imza attn hatrlatt.
Bu firmalarn saysnn 3-4 kat artrlmas gerektiine dikkati eken Kucuk, “Daha byk hedefler belirleyip bunlara hep birlikte karar vermemiz gerekiyor. Doru kaynaklar ve abay doru ynlendirmek gerektiini dnyorum. yi ilikilerimiz mevcut, bunun iin gerekli temele sahibiz. Bu temel zerine daha gl ticari ilikiler ina edilebilir.” deerlendirmesinde bulundu.
– “YATIRIMLARI ANA ODAIMIZA ALABLRZ”
Kuveyt Maliye Bakan Noora Suleiman Salem Al-Fassam da ekonomik kalknmay artrabilmek iin nc bir rol stlenilmesi gerektiini syledi.
Ticaret hacmini beklentileri karlayacak ekilde artrabilecek bir proje gelitirilebileceine deinen Al-Fassam, Krfez lkeleriyle birlikte serbest ticaret anlamalar imzalamak iin aba gsterdiklerini ifade etti.
Ticaretin nndeki engellerin kaldrlmasnn, Trkiye ve Arap dnyas arasndaki etkileimi artracan vurgulayan Al-Fassam, “Yatrmlar ana odamza alabiliriz ve bunu yaparken Kuveytli firmalarn Trkiye’deki eitli sektrlere yapaca yatrmlar hzlandrabiliriz.” diye konutu.