Tüp Bebek ve İnfertilite Derneği’nin (TÜBİD) bu yıl 3’üncü kongresinde, yapay zekanın tüp bebek tedavilerindeki yeri ve yüzde 100 sağlıklı bebek doğması için yapılacak genetik testlerdeki son yenilikler paylaşıldı. Bilim insanları yüzde 100 sağlıklı bebek doğması için güçlerini yapay zeka ile birleştirdi.
DNA PARÇACIKLARINDAN ANALİZ
Tüp Bebek ve İnfertilite Derneği (TÜBİD) Başkanı, Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tıraş, şu bilgileri verdi: “35 yaşın üzerindeki gebe kadınlara genetik tarama için yapılan amniyosentez, Fetal DNA testleri ile gebeliğin 11-14’üncü haftasında anneden alınan bir tüp kan ile yapılır hale geldi. Annenin kanına bebekten geçen DNA analiz edilip, kromozom analiziyle amniyosenteze gerek kalmaksızın yüzde 99 civarında sonuç veriyor.
Şimdi ise tüp bebek tedavilerinde elde edilen embriyonun yüzdüğü sıvıdan alınan DNA parçacıklarının analiz edilmesi noktasına gelindi. Bu çalışma devrim niteliğinde bir çalışma.” Çalışmanın yüzde 100 doğruluk oranına kavuşturulduktan sonra 1 yıl içinde kullanıma başlanacağını belirten, Prof. Dr. Tıraş, “Biz embriyoya genetik testler yapıyoruz. Bu işlemi yaparken, embriyologlar tarafından embriyodan hücre alıyoruz. Bu işlem önümüzdeki 1 yıl içinde ‘Non-invaziv PGT’ ile yani embriyoya biyopsi yapmadan, dokunmadan örnek elde edilmesi işlemi haline gelecek” dedi.
5’İNCİ GÜN ÖRNEK ALINACAK
“Peki bu nasıl olacak?” sorusuna Prof. Dr. Tıraş, şu yanıtı verdi: “Embriyonun içinde yüzdüğü sıvıdan 5’inci gün örnek alınacak. Çünkü embriyo içinde bulunduğu sıvıya da DNA’sını bırakıyor. 3-4 yıldır bu çalışmalar sürüyor. Klinik çalışmalara doğru ilerliyor. Embriyoya hiç dokunulmaksızın, bu sistem yapay zeka ile birleştirilerek, yüzde 92 civarında bir doğruluk elde edildi. En önemli yanı embriyoya dokunmadan bu işlemin yapılıyor olması. “
SMA TARİH OLABİLİR
Prof. Dr. Tıraş, çalışmaların sürdüğünü belirterek, “Testin doğruluk oranının yüzde 100 olması lazım ki toplumda korkulan hastalıklar olan Down sendromu, SMA, talasami gibi genetik hastalıklar yakalansın. Güvenlik testleri sürüyor. Yapay zeka ile bunları birleştirdiklerinde 1 yıl içinde belki de kullanılmaya başlanacak” dedi.
YAPAY ZEKA DOKTORLARI MI GELİYOR?
TÜP Bebek ve İnfertilite Derneği 2. Başkanı, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Hulusi Bülent Zeyneloğlu da yapay zeka ile yapılan çalışmaları şöyle değerlendirdi: “İnsan faktörünün daha az ön planda olacağını göreceğiz. Örneğin başarılı olduğumuz İHA’lar SİHA’lar. Onları kim uçuruyor, bilgisayar uçuruyor. İnsan faktörü son derece az. Uçak kendi kendine havada duruyor. Pilot sadece orada güvenlik için duruyor. İşte bunlar artık sağlık sisteminde de aktif hale geliyor. O yüzden yapay zekanın çok ciddi bir kullanım alanı olduğunu görebiliyoruz. Tüp bebek tedavisine başlamadan önce bizi uyararak, ‘Bu kişiden sperm DNA hasar testi istenmeli’ diyecek. Yani yapay zeka doktorları geliyor. ” Prof. Dr. Zeyneloğlu, şimdiden embriyoya dokunmadan genetik test çalışmaları yapıldığını söyleyerek, şöyle dedi:
EMBRİYONUN MR’INI ÇEKİYORLAR
“Embriyonun bir çeşit MR’ını çekiyorlar. Resimlerden 3 boyutlu görüntüsünü oluştuyorlar. Ve embriyonun gelişirken kendi yönünün etrafında dönmesi, bölünmesi, parametleri kullanılarak, veriler ortaya koyuyorlar. Yapay zeka diyecek ki ‘Bu 3 yumurtayla sizin gebelik elde etme şansınız oldukça düşük’ ya da tam tersi ‘O, 3 yumurta oldukça kaliteli, gebelik şansı yüksek.’ Aynı şekilde erkeklerde de program, sperm olup olmadığını 3 dakika gibi bir sürede belirleyecek. Bu şekilde sperm bulma başarısı yüzde 30 civarında artıyor. Bu çalışmalarda güvenliğin yüzde 100 olması için güvenlik testleri sürüyor.”