Kıdem tazminatı, çalışanlar için iş güvencesi açısından en önemli haklardan biri olarak kabul ediliyor. Pek çok kişi bu tazminatı sadece işten çıkarıldığında alabileceğini düşünse de, bazı durumlarda kendi isteğiyle işten ayrılan çalışanlar da kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Emeklilik, erkekler için askerlik, kadınlar içinse evlilik gibi özel durumlarda işten ayrılma halleri, bu kapsamda değerlendiriliyor. Özellikle yaş dışındaki emeklilik koşullarını sağlayan çalışanlar, belirli prim gün sayısını tamamladıkları takdirde, işten kendi rızalarıyla ayrılsalar dahi kıdem tazminatını alabiliyorlar. İşte konuya ilişkin Takvim Gazetesi’nden Çığıl Ön Yener’in haberi…
8 Eylül 1999 Öncesinde Sigortalı Olanlar
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olan çalışanlar için, kıdem tazminatı almak biraz daha kolay. Bu kişilerin, kadın ise 20, erkek ise 25 yılı ve belirli bir prim gün sayısını doldurmuş olmaları gerekiyor. 5 bin ila 5 bin 975 prim gününü tamamlayan bu kişiler, EYT düzenlemesi sayesinde yaş şartına takılmadan emekli olup tazminatlarını alabiliyorlar.
Ancak, EYT kapsamına giremeyen çalışanlar da avantajlı bir konumda. 3 bin 600 prim gününü dolduranlar, 15 yıl şartını da yerine getirdikleri takdirde kıdem tazminatı hakkına sahip olabiliyorlar. Bu 15 yıl şartı, bu çalışanlar için genellikle dolmuş durumda olduğundan, 3 bin 600 prim gününe ulaşan herkes tazminatını alarak işten ayrılabiliyor.
A Haber foto arşiv
9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 Tarihleri Arasında Sigortalı Olanlar
Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında olanlar için ise iki farklı seçenek mevcut. Bu kişiler ya 25 yıl sigortalılık süresini tamamlayıp 4 bin 500 prim gününe ulaşarak, ya da çalışma yılına bakılmaksızın 7 bin prim gününü doldurarak kıdem tazminatını alabiliyorlar.
Özellikle 4 bin 500 prim günüyle tazminat almayı planlayanlar için 25 yıl şartı, bu yıl itibarıyla (2024) dolmaya başladı. Örneğin, 9 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olan bir çalışan, geçtiğimiz ay 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlayarak kıdem tazminatını almaya hak kazandı. Bunun yanında, 7 bin prim gününü dolduranlar için yıl şartı olmadığını belirtmekte fayda var.
A Haber foto arşiv
1 Mayıs 2008 ve Sonrası Sigortalı Olanlar
1 Mayıs 2008 ve sonrası sigortalı olan çalışanlar için kıdem tazminatı almanın yolu, prim gün sayısına bağlı. Bu çalışanlardan sigorta giriş tarihine göre değişen prim gün sayılarını tamamlayanlar, kıdem tazminatını almaya hak kazanıyorlar. Burada 25 yıllık sigortalılık süresi aranmadığından, yalnızca prim günü şartına odaklanılıyor.
📍1 Mayıs – 31 Aralık 2008: En az 4 bin 600 prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2009: En az 4 bin 700 prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2010: En az 4 bin 800 prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2011: En az 4 bin 900 prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2012: En az 5 bin prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2013: En az 5 bin 100 prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2014: En az 5 bin 200 prim günü
📍1 Ocak – 31 Aralık 2015: En az 5 bin 300 prim günü
📍1 Ocak 2016 ve sonrası: En az 5 bin 400 prim günü
Sigorta başlangıcı 2008 sonrasında olan bir çalışan, örneğin 2016 yılında işe başlamışsa, 5 bin 400 prim gününü tamamladığında kıdem tazminatını talep edebilecek.
A Haber foto arşiv
Kıdem Tazminatı Almak İçin SGK’dan Yazı Almak Şart
Yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirip kıdem tazminatına hak kazanmak isteyen çalışanların, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) yazı almaları gerekiyor. Bu yazı, işten ayrılmadan önce işyerinin bağlı bulunduğu SGK müdürlüğünden talep edilmeli. ‘Kıdem tazminatı yazısı’ olarak bilinen bu belgeyi almadan işten ayrılan çalışanlar, tazminat hakkını kaybedebilirler.
Hangi Şartlar Altında Kıdem Tazminatı Alınabilir?
Kıdem tazminatı almak için yaş dışındaki emeklilik şartları, sigorta başlangıç tarihine göre şöyle şekilleniyor:
📍8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar: 15 yıl (bu süre dolmuş durumda) + 3 bin 600 prim günü
📍8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası sigortalılar: 25 yıl + 4 bin 500 prim günü veya yıla bakılmaksızın 7 bin prim günü
📍1 Mayıs 2008 ve sonrası sigortalılar: İlk işe giriş tarihine göre 4 bin 600 ila 5 bin 400 prim günü
Bu koşulları yerine getiren çalışanlar, işten ayrıldıklarında kıdem tazminatlarını talep edebilirler.