Değerinin çok üzerinde fiyat biçilen girişimler, gerçeklikten uzak projeler ve elden ele satılan hisseler, milyarlarca liralık sektörü kilitlemiş durumda. Türkiye bu süreçte dünya çapında önemli girişimler çıkarsa da, aşırı kar vaadi sunan binlerce projeye yapılan yaklaşık 1 milyar liralık yatırımın 700 milyon TL’si buhar oldu.
YATIRIMCILARI ZARARA UĞRATTI
Teknokentlerden ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere göre, son beş yılda kurulan girişimlerin beşte biri kapandı. En çarpıcı veri ise, yatırımcıların sadece yüzde 23’ünün yatırdıkları parayı geri alabilmesi. Kar eden yatırımcıların oranı ise yalnızca yüzde 5’te kaldı. Birçok girişim, yüksek getiri vaatleriyle yatırımcıları çekse de, projelerin büyük kısmı ya başarısız oldu ya da spekülatif yapılar içinde elden ele satılan hisselerle yatırımcıları zarara uğrattı.
PONZİ ŞEMALARI YAYILDI
Son yıllarda ponzi şemaları, girişimcilik sektörüne de yayılmış durumda. Bu sistemler, yatırımcılara kısa sürede yüksek kâr vaat ediyor ancak yeni gelen yatırımcıların parasıyla önceki yatırımcılara ödeme yaparak sürdürülemez bir yapı oluşturuyor. Gerçek bir iş modeli ya da ürün olmayan bu yapılar, nihayetinde çökmeye mahkum oluyor ve birçok yatırımcı büyük kayıplar yaşıyor. Daha önce yaşanan büyük bir skandal, girişimcilik ekosisteminde güven sorununu yeniden gündeme getirmişti. Uçaklarda türbülansı önleyeceği iddiasıyla geliştirilen bir çip için 20 milyon liralık yatırım toplayan bir girişimci, bu parayla ortadan kaybolmuştu.
YATIRIMCILAR TEMKİNLİ ADIM ATIYOR
Sabah Gazetesi’nden Metin Can’ın haberine göre Uzmanlar, piyasada henüz çıkmamış ancak benzer şekilde güven sorunu yaratabilecek birçok türbülans benzeri girişimin olduğunu ifade ediyor. Türkiye’deki yatırımcılar, bu tür olaylar nedeniyle daha temkinli adımlar atmaya başladı. Yatırımların geri dönüşünü garantileyecek sağlam iş modelleri ve uzun vadeli stratejilere daha fazla önem veriliyor. Sektör analistleri, yatırımcıların projeleri daha dikkatli incelemesi gerektiğini vurguluyor.
UZMANLAR UYARDI
Uzmanlar, girişimcilik sektörüne yatırım yapmak isteyenleri dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Kitle fonlama ve girişim sermayesi alanında yatırım yapacak olanların, doğru projelere yönelmesi ve ayrıntılı araştırmalar yapmaları gerektiği belirtiliyor. Özellikle, “Elden ele hisse satışı” olarak bilinen ve spekülasyona açık projelerden kaçınılması gerektiği ifade ediliyor. Bu tür yatırımlar, genellikle ponzi yapılarıyla benzerlik taşıyor ve büyük kayıplara yol açıyor.
YÜZDE 30’LUK DÜŞÜŞ
Türkiye’de yeni girişim sayısında da dikkat çekici bir azalma var. Geçtiğimiz yıla oranla yüzde 30’luk bir düşüş yaşanırken, melek yatırımcı ağlarına yatırım yapanların sayısında da önemli bir gerileme görülüyor. Bu düşüş, sektördeki belirsizlik ve güvensizliğin bir göstergesi olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, sektörün toparlanabilmesi ve yatırımcı güveninin yeniden kazanılması için şeffaflık, risklerin açık bir şekilde ortaya konması ve doğru projelerin seçilmesinin kritik olduğuna dikkat çekiyor.