Bazı batı ülkelerinde etik olmayan fiyat artışlarının tüketiciler tarafından ‘ambargoya’ tabi tutulduğunu söyleyen İTO Başkanı Avdagiç “Tüketicinin tüketimden gelen gücünü daha fazla kullanması gerekiyor. İsrafı önleyen, bazı kesimleri tasarrufa yönelten politikalar paylaşılmalı” dedi.
CANAN ERASLAN’IN HABERİ- Fiyat artışları alım gücünü her geçen gün daha fazla düşürüyor. Hiçbir maliyet artışı olmamasına rağmen sadece beklentiyle, önden yüklemeli zamlar yapılıyor. Tarlada 2 lira olan ürün, tüketim merkezlerine geldiğinde fiyatı 10 kat artmış olarak tezgâha çıkıyor. Bazı ekonomistlerin “Enflasyonda en az yüzde 30 köpük var” diyerek izah etmeye çalıştığı bu durumu bir kesim de amiyane tabirle ‘ahlaksızlık’ olarak değerlendiriyor.
Son yıllarda “yıkıcı” biçimde yaşadığımız bu durumu, İstanbul’da enflasyon hesaplaması yapan İstanbul Ticaret Odasının (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç’e sorduk. 800 bini aşkın üyesi bulunan İTO’nun Başkanı Avdagiç’in ilk cevabı “Enflasyonla mücadelede tüketicinin tüketimden gelen gücünü yeteri kadar kullanmadığı kanaatindeyim” şeklinde oldu. Avdagiç “Hizmet enflasyonundan, gıda ve giyim fiyatlarındaki artıştan şikâyet ediyoruz. Her konuda alternatifimiz olmayabilir ama enflasyonla mücadelede ‘tüketicinin tüketimden gelen gücünü yeteri kadar kullanmadığı kanaatindeyim. Batıda bunun örnekleri var. Bir ürünün fiyatı çok arttığında kategorik olarak o ürüne karşı örtülü ambargo devreye giriyor” dedi.
İTO Başkanı Avdagiç, tüketicinin çok geniş bir spektrum olduğunu, belli gelir grubunda olup harcama yapanların daha çok tasarrufa yönlendirilmesi gerektiğini söylediği açıklamasında “Tasarrufu önceleyen politikalar izlememiz gerekiyor. 2025 enflasyon hedefi, bizi aylık enflasyonun yüzde 1,2-1,5 olması gerektiği sonucuna getiriyor. Bunun için her kesimin üzerine düşenler var. İsrafı önleyici politikaları çok yoğun şekilde kamuoyuyla paylaşıp özellikle gençleri bu konuda yönlendirmemiz lazım” ifadesini kullandı.
TÜKETİCİ ALDIKÇA FİYAT ARTIYOR
Avdagaç şöyle devam etti: İktisat derslerinde geçen klasik örnektir. Bir restoran yemeği 100 liraya satıyor. Ertesi gün geliyorsunuz 120 olmuş, yine satıyor. 150 lira oluyor ve satıyorsa fiyat orada oluşur. Fiyatı belirleyen en önemli unsurlardan biri tüketicidir. Batı’da bunun örneklerini görüyoruz. Bir ürünün fiyatı çok arttığı zaman o ürüne karşı üstü örtülü ambargo devreye giriyor ve etik davranmayan üretici, satıcı bu konuda geri adım atmak durumunda kalıyor.
KUR FİYATI ETKİLİYOR AMA İHRACATA DA SEKTE VURUYOR
İTO Başkanı Avdagiç, döviz kuru-enflasyon dengesine ilişkin görüşünü de açıkladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Hazine ve Maliye Bakanlığının uyguladığı enflasyonla mücadele programını olumlu bulduklarını ve desteklediklerini, bununla beraber özellikle kur tarafındaki sıkışmanın ihracatı azaltan, ithalatı kolay hâle getiren bir yapıya doğru hızlı bir şekilde evrildiğini söyledi.
Enflasyonla mücadelenin tüm yönleriyle ele alınması gerektiğini dile getiren Avdagiç “Enflasyon 100 birim artarken kur 40 birim artarsa, bunu başka türlü kapatmanız mümkün değil. Kuru bu kadar baskılayarak enflasyon kontrolü Türkiye’nin lehine değil. İhracatçı firmalar ve onlara çalışan üreticiler ciddi bir maliyet baskısı altında. Tekstil, hazır giyim, ayakkabı, triko, çorap gibi geleneksel ihracat kalemlerimizin yanı sıra otomotiv, kimya ve makine sektörleri de aynı durumda. Demek istediğimiz ‘Kuru yükseltin, biz de para kazanalım’ değil. 2025, 2026, 2027 ihracat hedeflerimiz var. Her yıl 12-18 milyar dolar yukarı doğru bir ihracat hedefi var. Bunu tutturmamız için yaklaşımı gözden geçirmeliyiz” diye konuştu. Kurun fiyatlara etkisinin farkında olduklarını da söyleyen Başkan Avdagiç “Ama olayı kur geçişgenliğinin olumsuzluğunu öne çıkararak masaya getirirsek, gündeme getirdiğimiz konu ile örtüşmez. Birçok akademik çalışma da şu anda TL’nin aşırı değerlendiğini, değerlenmeye devam ettiğini söylüyor. Türkiye’nin ithalat ve ihracat hedeflerine ulaşması için kurun daha iyi yönetilebilir, rekabetçilik sağlayabilecek noktaya gelmesi lazım” ifadesini kullandı.