Trkiye’de her yl 3-9 Kasm Organ Ba Haftas olarak kutlanyor. Salk Bakanl’nn verilerine gre, 2023 Kasm ay itibaryla, bbrek nakli bekleyen hasta says 24 bin 449, karacier nakli bekleyen hasta says 2 bin 600, kalp nakli bekleyen hasta says bin 422, akcier nakli bekleyen hasta says 204, pankreas nakli bekleyen hasta says 277 ve kornea nakli bekleyen hasta says 4 bin 119’dur.”
Organ Ba Haftas kapsamnda organ nakli nemine deinen, Ataky Dnyagz Hastanesi’nden Gz Hastalklar Uzman Do Dr. Aye Sevgi Karada, “Organ nakli ilevini yitirmi olan organn herhangi bir salkl vericiden veya kadavradan alnmasdr. Organ nakli zellikle ilevini yitirmi dokularda ok byk nem arz ediyor. lkemizde organ nakli iin yeterli merkez ve doktor mevcut. Organlarn ilevini yitirmesi, hastalar hem engelli durumuna getirmi oluyor hem de hastalar hayattan koparyor. Medikal tedaviler ile iyiletiremediimiz hastalarn yaam kalitelerini organ ve doku nakli ile salayabiliyoruz. Hastalarn yeni bir yaam srme anslar oluuyor. Ayn zamanda hastalar medikal tedaviden de kurtulmu oluyor. Bu nedenler ile organ ba olduka nemli. Yllardr kornea nakli yapyorum. Hastalar, kornealar ilev grmediinde retinalar ve gzn dier ksmlar salam dahi olsa, gnlk yaamlarn srdremiyorlar. Mutlaka birilerinin yardmna ihtiya duyuyorlar. zellikle yal hastalarda, demans, Alzheimer gibi hastalklarn olduu durumlarda bu durum daha ok grlyor. Bu hastalarmza nakil yapldnda hem daha iyi bir hayat sryorlar hem de engelsiz oluyorlar. Ayrca kendi hayatlarn idare edebilir duruma geliyorlar. Bu adan ba bizim iin byk nem tayor” dedi.
‘BAI SAYISI NE KADAR OK OLURSA KORNEA NAKL N O KADAR OK UMUT OLUYOR’
Ba says ne kadar fazla olursa kornea nakli iin o kadar ok umut olacan belirten Do Dr. Karada, “Yllardr korneasnda veya grmesinde sorun olduunu grdmz hastalarda, nakil ile tamamen salkl bir grme elde edebiliyoruz. Hem tam kat nakil hem de ksmi nakiller var. Artk kornea naklinde doku uyumu da gerekmiyor. Herhangi bir rktan, cinsiyetten bir kan veya doku uyumu olmakszn, organ nakli her hastaya grme umudu oluyor. Grmek insan iin en nemli artlardan birisi. Grerek okuyoruz, grerek hareket ediyoruz, grerek alyoruz. Bu nedenlerle ok nemli bir organ. Trkiye’de kornea kornea hastalklar youn ekilde grlyor. En ok nakil yaptmz hastalar gen grubu. Korneada incelme ve dikleme olan bir grup var. Tamamen salkl bireyler fakat tek problemleri iyi grememeleri. Bu hastalar kimseye baml olmadan hayatlarn srdrebilecek duruma geliyorlar. Trkiye’de kornea ba bekleyen ok sayda insan var. Kadavradan ba bu yzden bizler iin ok gerekli. Bu nedenlerle organ ve doku nakli bizim iin vazgeilmez” diye konutu.
‘HER ORGAN VE DOKU NAKL BR HASTA N YAAM VE UMUT OLUYOR’
Her organ ve doku naklinin dier bir hasta iin yaam ve umut olduunu vurgulayan Do Dr. Karada, “Organ nakli hastalarn hayatlarn iyi bir ekilde srdrebilmesi iin ok byk bir imkan salyor. Organ balar, hayati neme sahip. Gz ve kornea nakli hayati bir neme sahip olmasa da hastann bamsz bir hayat yaayabilmesi iin byk bir nem tayan nakillerden. Bu nedenle 3-9 Kasm Organ Ba Haftas’n iyi deerlendirmeliyiz. Tm vatandalarmzn organ naklinin ne kadar nemli olduunu dnmelerini, o insanlar iin umut olabileceklerini bilmelerini istiyorum. Kornea balarnda gzn btnln asla bozmuyoruz. ldkten sonra hastalarn gznn btnlne, yapsna dokunmadan gzn nndeki cam tabakay yani korneay alyoruz. Baz kiiler tm gzn alndn dnerek, ba yapmaktan korkuyor. Fakat yapsn hi bozmuyoruz. Korkacaklar hibir ey yok. Ba yapabilirler. zellikle kornea naklinin nemini belirtmek istiyorum. Birok kornea bekleyen hastamz var bu nedenle ba ok nemli” ifadelerini kulland.
‘TRKYE’DE ORGAN NAKL KONUSUNDA OK GERDEYZ’
Trkiye’de organ naklinin yeterli seviyede olmadn bildiren Do Dr. Karada, “Trkiye’de organ nakli konusunda ok gerideyiz. Organ Ba Haftas’nda hekimlere ve habercilere organ ban duyurma konusunda byk bir i dyor. Organ ban ne kadar iyi anlatrsak o kadar ok ba kazanabiliriz. Bu sayede birok hayata dokunabiliriz. Farkndalk yaratmak byk nem tayor. Bize den bu haftay iyi deerlendirip, hem doku hem organ bana hastalar tevik etmek. Trkiye’de canl ba ok fazla. nsanlar ailelerine ve yaknlarna organ balyor ama kadavra balar olabildiince dk. Kadavra ban artrmak bizim iin ok nemli. Her organ ba yapan hastann organlar ne yazk ki kullanlamyor. Ba iin belli kriterler var. Hastann beyin lmnn gereklemesi, youn bakmda lmesi gibi kriterler gerekiyor. Sizler ba yapn, belki de kullanlabilir. Organ ba yapldnda vazgeilme gibi bir opsiyonda mevcut. Balayan kiilerin vazgemesini tabii ki istemeyiz ama bunun bilinmesi de tevik iin nem tayor. zellikle kornea, kalp, karacier, bbrek bizim iin ok kymetli. Birok hasta nakil bekliyor. Bir insan 8 hastaya yetecek kadar doku ve organ balayabiliyor. Bu da bizim iin byk bir nem tayor” dedi.